சிந்து ஆறு

சிந்து; மெஹ்ரான், சாங்கே சாங்போ, ஷிகுவான் ஹெ
	இமயமலை மலைத்தொடரின் மேற்கு நங்கூரத்தை வரையறுக்கும், பின்னால் உயர்ந்து நிற்கும் நங்க பர்வதம் மலைத்தொடரைச் சுற்றி சிந்து நதி வளைவதால், சிந்து பள்ளத்தாக்கு உருவாகிறது.
	சிந்து நதியின் பாதை மற்றும் முக்கிய துணை நதிகள்
அமைவு
நாடுகள் அல்லது பிராந்தியங்கள்	சீனா, காஷ்மீர் (சர்ச்சைக்குரிய பகுதி), பாக்கிஸ்தான்
மாநிலங்கள், மாகாணங்கள் அல்லது நிர்வகிக்கப்படும் பகுதிகள்	திபெத் தன்னாட்சிப் பகுதி, இந்திய நிர்வாகத்திற்கு உட்பட்ட இலடாக்கு, பாகிஸ்தானால் நிர்வகிக்கப்படும் வடக்கு நிலங்கள், கைபர் பக்துன்வா மாகாணம், பஞ்சாப், மற்றும் சிந்து
நகரங்கள்	லே, கார்கில், ஸ்கர்டு, டாசு, பேஷம், தகோட், ஸ்வாபி, தேரா இசுமாயில் கான், மியான்வாலி, பக்கர், சுக்கூர், ஐதராபாத், கராச்சி
சிறப்புக்கூறுகள்
மூலம்	மேல் கெ'க்யாய்
⁃ அமைவு	நகரி மாகாணம்
⁃ ஆள்கூறுகள்	31°12′03″N 81°45′16″E / 31.20083°N 81.75444°E
⁃ ஏற்றம்	5,555 m (18,225 அடி)
2ஆவது மூலம்	மானசரோவர் ஏரி
⁃ அமைவு	நகரி மாகாணம்
⁃ ஆள்கூறுகள்	30°35′35″N 81°25′25″E / 30.59306°N 81.42361°E
⁃ ஏற்றம்	4,600 m (15,100 அடி)
மூல சங்கமம்
⁃ அமைவு	ஷிகுவான்ஹே (சங்கமம்), திபெத் தன்னாட்சிப் பகுதி, சீன மக்கள் குடியரசு
⁃ ஆள்கூறுகள்	32°29′54″N 79°41′28″E / 32.49833°N 79.69111°E
⁃ ஏற்றம்	4,255 m (13,960 அடி)
முகத்துவாரம்	அரபிக்கடல்
⁃ அமைவு	சிந்து ஆறு, பாக்கிஸ்தான்;
⁃ ஆள்கூறுகள்	23°59′42″N 67°26′06″E / 23.99500°N 67.43500°E
⁃ உயர ஏற்றம்	0 m (0 அடி)
நீளம்	3,180 km (1,980 mi)
வடிநில அளவு	1,120,000 km2 (430,000 sq mi)
வெளியேற்றம்
⁃ அமைவு	சிந்து ஆறு
⁃ சராசரி	5,533 m3/s (195,400 cu ft/s)
⁃ குறைந்தபட்சம்	1,200 m3/s (42,000 cu ft/s)
⁃ அதிகபட்சம்	58,000 m3/s (2,000,000 cu ft/s)
வெளியேற்றம்
⁃ அமைவு	சுக்கூர்
⁃ சராசரி	(காலம்: 1971–2000)5,673.5 m3/s (200,360 cu ft/s)
வெளியேற்றம்
⁃ அமைவு	மிதன்கோட்
⁃ சராசரி	(காலம்: 1971–2000)5,812.3 m3/s (205,260 cu ft/s)
வெளியேற்றம்
⁃ அமைவு	டார்பெலா அணை
⁃ சராசரி	(காலம்: 1971–2000)2,469 m3/s (87,200 cu ft/s)
வடிநில சிறப்புக்கூறுகள்
பாயும் வழி	அரபிக்கடல்
வடிநிலம்	சிந்து ஆறு
துணை ஆறுகள்
⁃ இடது	சான்சுகர், சுரு, சோன், பஞ்சநாடு, காகர்
⁃ வலது	சியோக், ஹன்சா, கில்கித்து, சுவாத், சித்ரால், காபுல், குர்ரம், கோமல், சோப்

சிந்து ஆறு (உருதுدریائے سندھ; இந்தி:सिंधु; எளிய சீனம்: 印度河) என்பது தெற்காசியாவில் தெற்கே பாய்ந்து செல்லும் ஒரு பெரிய ஆறு, இது சிந்து அல்லது அபாசியின் என்றும் அழைக்கப்படுகிறது. பாரதியின் சிந்து நதி மீதினிலே என்ற பாடலால் சிந்து நதி என்று பரவலாக அறியப்படுகிறது. இந்த ஆற்றின் மொத்த நீளம் 3,610 கி.மீ. (1,988 மைல்) ஆகும், இது ஆசியாவின் நீண்ட ஆறுகளில் ஒன்றாகவும், பாகிஸ்தானில் பாயும் முக்கியமான ஆறாகவும் உள்ளது. இவ்வாறு இமய மலைத் தொடரில் கயிலை மலையில், மானசரோவர் அருகே திபெத்தின் மேற்குப் பகுதியில் தோன்றும் இந்த ஆறு, லடாக் வழியாக பாய்ந்து, காஷ்மீர், மற்றும் பாகிஸ்தானின் வடக்கு நிலங்கள், வடமேற்கு எல்லைப்புற மாகாணம் வழியாகவும் பின் பஞ்சாப்பில் பாய்ந்து சென்று இறுதியில் சிந்து பகுதியின் தட்டா நகரத்திற்கு அருகில் அரபிக் கடலில் கலக்கிறது. இது பாக்கிஸ்தானின் மிக நீண்ட ஆறு மற்றும் தேசிய நதி ஆகும்.

இந்த ஆற்றின் மொத்த நீர் வடிகால் பகுதி 1,165,000 km² (450,000 sq mi) ஆகும். இதன் மதிப்பிடப்பட்ட வருடாந்தர வெள்ள ஓட்டம் சுமார் 243 km³ (58 cu mi), இது நைல் நதியின் ஆண்டு வெள்ளத்தில் இருமடங்காகவும், டைகிரிஸ் மற்றும் யூபிரிடிஸ் ஆறுகள் ஆகியவற்றின் நீரில் மூன்று பங்கு கூடுதலாகவும் உள்ளது. இதில் ஆண்டுதோறும் பாயும் நீரின் அளவில் உலகில் இருபத்தோராவது பெரிய ஆறாக உள்ளது. ஜாதகர் என்பது லடாக்கில் இதன் இடது கிளை ஆறு ஆகும். சமவெளிப்பகுதிகளில், அதன் இடது கிளைதான் செனாப் ஆறு ஆகும், அவற்றில் நான்கு முக்கிய துணை நதிகள் உள்ளன அவை, ஜீலம், ரவி, பியாஸ், சட்லஜ் ஆகும். சிந்து ஆற்றின் வலது துணை ஆறுகளில் முதன்மையானவை ஷிக் ஆறு, கில்கிட் ஆறு, காபூல் ஆறு, கோமல் ஆறு, குராம் ஆறு ஆகியவை ஆகும். இமயமலையில் உள்ள பனிப்பாறைகள் மற்றும் ஆறுகள் கொண்ட மலையுச்சியிலிருந்து துவங்கி, இந்த ஆறு காடுகள், சமவெளிகள், வறண்ட கிராமப்புறங்களில் சூழல் மண்டலத்தை வளப்படுத்துகிறது.

சப்த சிந்து என்று ரிக்வேதத்தில் குறிப்பிடப்பட்ட இன்றைய பாகிஸ்தானின் சிந்து வடிநிலத்தை சிந்து ஆறு உருவாக்குகிறது மற்றும் ஈரானின் செயிண்ட் அவெத்தா ஹிப்தா சிந்து (இரண்டு சொற்களின் பொருளும் "ஏழு ஆறுகள்") என அழைத்தது. சிந்து சமவெளி நாகரிகம் இவ்வாற்றுப் படுக்கையிலே தோன்றி வளர்ந்த பழம் பண்பாடு. சிந்து ஆற்றின் அமைவிடத்தை அடிப்படையாகக் கொண்டு இவ்வாற்றின் கிழக்குப் பகுதியின் பெருநிலத்தை இந்தியா என்றும், அப்பகுதி மக்களை இந்து என்றும் பண்டைய ஐரோப்பியர் அழைத்ததே இன்றைய இந்தியாவின் பெயர்க் காரணம் என்பது குறிப்பிடத்தக்கது.(இந்துகுஷ் மலையில் இருந்து வந்ததாகவும் கூறுவர்)

சொற்பிறப்பு மற்றும் பெயர்கள்

இந்த ஆறு பண்டைய ஈரானியர்களுக்கு அவெஸ்தாவில் குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது, சமஸ்கிருதத்தில் சிந்து என்றும், அசிரியர்கள் (கி.மு.7 ஆம் நூற்றாண்டின் துவக்கத்தில்) சிந்தா என்றும், பாரசீகர்கள் அப்-இ-சிந்த் என்றும், கிரேக்கர்கள் இந்தோஸ் எனவும், ரோமானியர்கள் சிந்து என்றும், பஷ்தூன் அபாசிந்த் எனவும், அரேபியர்கள் அல்-சிந்து என்றும், சீனர்கள் சின்டோவை என்றும், ஜாவா மக்கள் சாத்ரி என்றும், பாளியில், சிந்து என்றால் "ஆறு, ஓடை" எனவும் குறிப்பாக சிந்து ஆற்றையும் குறிக்கிறது.^[9]

சிந்து ஆற்றைக் குறிக்க ஆங்கிலத்தில் பயன்படுத்தும் சொல்லான இண்டஸ் (Indus) என்ற சொல் பண்டைய கிரேக்கச் சொல்லான "Indós" (Ἰνδός) என்ற சொல்லின் உரோமானியமயமாக்களின் வடிவமாகும், இது பழைய பாரசீக வார்த்தையான "ஹிந்துஷ்" என்பதிலிருந்து கடன் பெறப்பட்டது, இது சமஸ்கிருத வார்த்தையான "சிந்து" விலிருந்து கடன் வாங்கப்பட்டது. மெகஸ்தினேசின் நூலான இண்டிகா என்ற பெயர், "Indós" (Ἰνδός) என்ற கிரேக்க சொல்லில் இருந்து வந்தது, மேலும் இதில் அலெக்சாந்தரின் படைகள் பெருவெள்ளம் கொண்ட இந்த ஆற்றை எவ்வாறு கடந்து சென்றது என்பது குறித்த சமகால வரலாற்றை விவரிக்கிறது. பண்டைய கிரேக்கர்கள் இந்தியர்களை (இன்றைய வடமேற்கு இந்தியா மற்றும் பாக்கிஸ்தான் மக்கள்) "Indói" (Ἰνδοί), என குறிப்பிட்டனர் இதற்கு "சிந்து மக்கள்" என்று பொருள்.^[10] இந்தியா மற்றும் பாக்கிஸ்தானின் சிந்து மாகாணமும் தங்கள் பெயரை இந்த ஆற்றின் பெயரிலிருந்தே பெற்றன.^[11]

ரிக்வேதமும் சிந்துவும்

ரிக்வேதம் பல புராண ஆறுகளை விவரிக்கிறது, அதில் ஒன்று "சிந்து". ரிக்வேதத்தில் குறிப்பிப்பட்டுள்ள "சிந்து" என்பது இன்றைய சிந்து ஆறு என்று கருதப்படுகிறது, மேலும் அந்த நூலில் 176 முறை குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது-பன்மையில் 95 முறை பன்மடங்கான அர்த்தத்தில் பயன்படுத்தப்படுகிறது. ரிக்வேதத்தில், குறிப்பிடத்தக்க பாடல்களில், நாடிஸ்டு சுக்மாவின் பாடலில் உள்ள ஆறுகளின் பட்டியலில், சிந்து ஆறு குறிப்பிடப்படுகிறது. ரிக்வேத பாடல்களில் குறிப்பிடப்பட்ட அனைத்து நதிகளுக்கும் பெண் பாலில் குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது, ஆனால் "சிந்து" ஆற்றை ஆண்பாலாக குறிக்கிறது. சிந்து ஆறு ஒரு வலுவான வீரனாக கருதப்பட்டு, மற்ற ஆறுகள் தேவதைகளாக பார்க்கப்பட்டும் பால், வெண்ணெய் ஆகியவற்றை விளைவிக்கும் பசுக்களுடன் ஒப்பிடப்பட்டுள்ளது.

பிற பெயர்கள்

இப்பகுதியில் உள்ள பிற மொழிகளில் இந்த ஆறானது, सिन्धु नद (சிந்த் நதி) என இந்தி மற்றும் நேபாளி மொழிகளிலும், سنڌو (சிந்து) சிந்தி மொழியிலும், سندھ (சிந்து) சாமுகி பஞ்சாபி, ਸਿੰਧ ਨਦੀ (சிந்த் நதி) குர்முகி பஞ்சாபி, اباسين (அபசின் லிட்டர் "ஆறுகளின் தந்தை") பஷ்தூ மொழியில், نهر السند (நஹார் அல்-சிந்து) அரபு மொழியில், སེང་གེ་གཙང་པོ། (சீங் ஜி கிட்சங் போ லிட். இதன் பொருள் "சிங்க ஆறு") திபெத்திய மொழி, 印度 (யிங்டு) சீன மொழியில், நிலாப் (Nilab) துருக்கிய மொழியில் என பல்வேறு மொழிகளில் அழைக்கப்படுகிறது.

விளக்கம்

சிந்து ஆறு பாக்கிஸ்தானின் பொருளாதாரத்துக்கு முதன்மையான நீர் ஆதாரங்களை வழங்குகிறது - குறிப்பாக நாட்டின் உணவுக் களஞ்சியமான பஞ்சாப் மாகாணத்தின் பெரும்பாலான விவசாய உற்பத்தியானது சிந்து ஆற்றை நம்பியுள்ளது. பஞ்சாப் என்ற சொல்லின் பொருள் "ஐந்து ஆறுகள் நிலம்" என்பதாகும், அந்த ஐந்து ஆறுகள் ஜீலம், செனாப், ராவி, பியாஸ், சத்லஜ் என்றும் அழைக்கப்படுகின்றன, இவை அனைத்தும் சிந்துவுடன் சேறுகின்றன. சிந்து ஆறானது பல கனரக தொழிற்சாலைகளுக்கு உதவியாக உள்ளது மற்றும் பாக்கிஸ்தானின் முதன்மை குடிநீர் ஆதாரமாகவும் உள்ளது.

சிந்துவின் முதன்மையான நீர் ஆதாரம் திபெத்தில் உள்ளது; திபெத்தில் தோன்றிய சிந்து ஆறு, பின்னர் லடாக் மற்றும் பால்டிஸ்த் வழியாக வடமேற்குப் பகுதியில் காரகோரம் மலைக்கு தெற்கே கில்கித் நோக்கி செல்கிறது. ஷியோக், ஷிகார், கில்கிட் ஆகிய ஆறுகள் ஆறுகள் பனி ஆறுகளோடு முதன்மை ஆற்றில் வந்து சேர்கின்றன. பின்னர் இது பெஷாவர் மற்றும் ராவல்பிண்டிக்கு இடையே உள்ள மலைகளில் இருந்து தெற்கே வளைந்து செல்கிறது. நங்க பர்வதத்துக்கு அருகே ஆழமான பள்ளத்தாக்குகளை சிந்து ஆறு 4,500-5,200 மீட்டர் (15,000-17,000 அடி) ஆழத்தில் கடந்து செல்கிறது. இது ஹசாரா முழுவதும் விரைவாக ஓடுகிறது, மற்றும் டார்பெலா அணையால் இதன் நீர் கட்டுப்படுத்தப்படுகிறது. காபுல் ஆறு அட்டாக் அருகே இதனுடன் இணைகிறது. கடலுக்கு செல்லும் மீதமுள்ள பாதையில் எஞ்சியுள்ள பஞ்சாப் மற்றும் சிந்து பகுதிகளில், நதியின் ஓட்டம் மெதுவாகவும், பல கால்வாய்களாக பிரிந்ததாகவும் இருக்கும். இது மித்தன்கோட் பகுதியில் பஞ்ச்நாத் ஆறு இணைகிறது. இச்சங்கமத்துக்கு அப்பால், இந்த ஆறு காபூல் நதி, சிந்து நதி, பஞ்சாப் ஆறுகள் ஆகியவற்றின் நீரை எடுத்துச் செல்வதால், சத்நாத் நதி (சாத்தி = "ஏழு", நடி = "நதி") என்ற பெரைப் பெறுகிறது. ஜாம்ஷோராவாலைக் கடந்து, இது தட்டாவுக்கு அருகில் கடலில் சேர்கிறது.

உலகின் சில நதிகளில் மட்டுமே காணப்படும் ஒன்றான கழிமுக அலை ஏற்றம் சிந்து ஆற்றில் காணப்படுகிறது. இதன் நீராதாரமானது திபெத், இந்திய ஆளுகைக்கு உட்பட்ட ஜம்மு காஷ்மீர் மற்றும் இமாச்சல பிரதேசம் மற்றும் பாக்கிஸ்தானின் வடக்கு நிலங்கள் ஆகியபகுதிகளிலும், இமயமலை காரகோரம், இந்து குஷ் ஆகிய மலைகளில் உள்ள பனிக்கட்டி மற்றும் பனிப்பாறைகளால் இருந்து கிடைக்கிறது. ஆற்றின் நீர்பெருக்கானது பருவ காலத்துக்கு ஏற்ப மாறுபடுகிறது - குளிர்காலத்தில் நீர் பெரிதும் குறைந்து காணப்படும், சூலை முதல் செப்டம்பர் வரையிலான பருவ மழைக்காலத்தில் வெள்ளம் மிகுந்து காணப்படும். வரலாற்றுக்கு முந்தைய காலங்களில் இருந்து ஆற்றின் போக்கில் நிலையான மாற்றங்கள் ஏற்பட்டதற்கான சான்றுகள் உள்ளன - கட்ச் பாலைவனம் மற்றும் பன்னி புல்வெளிகளுக்கு அருகில் இருந்து மேற்கு நோக்கி திசைதிரும்பியது.^[12]^[13]

புகைப்படங்கள்

பாகிஸ்தானின் சிந்து மாகாணத்தில் உள்ள கோத்ரி தடுப்பணையில், சிந்து நதியின் காணொளி
பாகிஸ்தானின் சிந்து மாகாணத்தில் உள்ள ரோஹ்ரி மற்றும் சுக்கூர் நகரங்களை இணைக்கும் லான்ஸ்டவுன் பாலம் மற்றும் அயூப் பாலம்.
உறைந்து காணப்படும் சிந்து, நியோமா அருகே
ஸ்கர்டுவில் சிந்து நதி
தேரா இசுமாயில் கானுக்கு அருகில் சிந்து நதி
லே அருகே சிந்து நதி

இதனையும் காண்க

மேற்கோள்கள்

↑ "Indus River".. (November 12, 2024). Encyclopedia Britannica.
↑ ^2.0 ^2.1 "Indus River". Encyclopædia Britannica. Retrieved 8 March 2025. For about 200 miles (320 km) it flows northwest, crossing the southeastern boundary of the disputed Kashmir region at about 15,000 feet (4,600 meters). A short way beyond Leh, in the Indian-administered union territory of Ladakh, it is joined on its left by its first major tributary, the Zanskar River. Continuing for 150 miles (240 km) in the same direction into the Pakistani-administered areas of the Kashmir region, the Indus is joined by its notable tributary the Shyok River on the right bank. Below its confluence with the Shyok, as far as the Kohistan region of Pakistan's Khyber Pakhtunkhwa province, it is fed by mighty glaciers
↑ ^3.0 ^3.1 (a) Kashmir, region Indian subcontinent, Encyclopaedia Britannica, archived from the original on 13 August 2019, retrieved 15 August 2019 (subscription required) Quote: "Kashmir, region of the northwestern Indian subcontinent ... has been the subject of dispute between India and Pakistan since the partition of the Indian subcontinent in 1947. The northern and western portions are administered by Pakistan and comprise three areas: Azad Kashmir, Gilgit, and Baltistan, the last two being part of a territory called the Northern Areas. Administered by India are the southern and southeastern portions, which constitute the state of Jammu and Kashmir but are slated to be split into two union territories.";
(b) Pletcher, Kenneth, Aksai Chin, Plateau Region, Asia, Encyclopaedia Britannica, archived from the original on 2 April 2019, retrieved 16 August 2019 (subscription required) Quote: "Aksai Chin, Chinese (Pinyin) Aksayqin, portion of the Kashmir region, at the northernmost extent of the Indian subcontinent in south-central Asia. It constitutes nearly all the territory of the Chinese-administered sector of Kashmir that is claimed by India to be part of the Ladakh area of Jammu and Kashmir state.";
(c) "Kashmir", Encyclopedia Americana, Scholastic Library Publishing, 2006, p. 328, ISBN 978-0-7172-0139-6, archived from the original on 17 January 2023, retrieved 6 November 2019 C. E Bosworth, University of Manchester Quote: "KASHMIR, kash'mer, the northernmost region of the Indian subcontinent, administered partly by India, partly by Pakistan, and partly by China. The region has been the subject of a bitter dispute between India and Pakistan since they became independent in 1947";
(d) Osmańczyk, Edmund Jan (2003), Encyclopedia of the United Nations and International Agreements: G to M, Taylor & Francis, pp. 1191–, ISBN 978-0-415-93922-5, archived from the original on 17 January 2023, retrieved 12 June 2023 Quote: "Jammu and Kashmir: Territory in northwestern India, subject to a dispute between India and Pakistan. It has borders with Pakistan and China."
(e) Talbot, Ian (2016), A History of Modern South Asia: Politics, States, Diasporas, Yale University Press, pp. 28–29, ISBN 978-0-300-19694-8 Quote: "We move from a disputed international border to a dotted line on the map that represents a military border not recognized in international law. The line of control separates the Indian and Pakistani administered areas of the former Princely State of Jammu and Kashmir.";
(f) Skutsch, Carl (2015) [2007], "China: Border War with India, 1962", in Ciment, James (ed.), Encyclopedia of Conflicts Since World War II (2nd ed.), London and New York: Routledge, p. 573, ISBN 978-0-7656-8005-1, The situation between the two nations was complicated by the 1957–1959 uprising by Tibetans against Chinese rule. Refugees poured across the Indian border, and the Indian public was outraged. Any compromise with China on the border issue became impossible. Similarly, China was offended that India had given political asylum to the Dalai Lama when he fled across the border in March 1959. In late 1959, there were shots fired between border patrols operating along both the ill-defined McMahon Line and in the Aksai Chin.
(g) Fisher, Michael H. (2018), An Environmental History of India: From Earliest Times to the Twenty-First Century, Cambridge University Press, p. 166, ISBN 978-1-107-11162-2 Quote: "Kashmir's identity remains hotly disputed with a UN-supervised "Line of Control" still separating Pakistani-held Azad ("Free") Kashmir from Indian-held Kashmir.";
↑ Ahmad, Ijaz; Zhang, Fan; Tayyab, Muhammad; Anjum, Muhammad Naveed; Zaman, Muhammad; Liu, Junguo; Farid, Hafiz Umar; Saddique, Qaisar (15 November 2018). "Spatiotemporal analysis of precipitation variability in annual, seasonal and extreme values over upper Indus River basin". Atmospheric Research 213: 346–60. doi:10.1016/j.atmosres.2018.06.019. பன்னாட்டுத் தர தொடர் எண்:0169-8095. Bibcode: 2018AtmRe.213..346A. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0169809517312796.
↑ ^5.0 ^5.1 "Indus River".. (November 12, 2024). Encyclopedia Britannica. “Near Tatta the Indus branches into distributaries that form a delta and join the sea at various points south-southeast of Karachi. The delta covers an area of 3,000 square miles (7,800 square km) or more (and extends along the coast for about 130 miles (210 km). The uneven surface of the delta contains a network of existing and abandoned channels. The coastal strip, from about 5 to 20 miles (8 to 32 km) inland, is flooded by high tides. The Indus delta has elongated protruding distributaries and low sandy beaches.”
↑ ^6.0 ^6.1 Shrestha AB, Agrawal NK, Alfthan B, Bajracharya SR, Maréchal J, van Oort B (eds.). The Himalayan Climate and Water Atlas: Impact of Climate Change on Water Resources in Five of Asia's Major River Basins. International Centre for Integrated Mountain Development. p. 58. ISBN 978-92-9115-357-2. Archived from the original on 17 August 2024. Retrieved 21 September 2022.
↑ Amir, Khan; Naresh, Pant; Anuj, Goswami; Ravish, Lal; Rajesh, Joshi (Dec 2015). "Critical Evaluation and Assessment of Average Annual Precipitation in The Indus, The Ganges and The Brahmaputra Basins, Northern India – Himalayan Cryospheric Observations and Modelling (HiCOM)".
↑ ^8.0 ^8.1 ^8.2 "Indus".
↑ G.P. Malalasekera 2003, ப. 1137.
↑ Kuiper 2010, ப. 86.
↑ Encyclopædia Britannica.
↑ 70% of cattle-breeders desert Banni; by Narandas Thacker, TNN, 14 February 2002; The Times of India
↑ "564 Charul Bharwada & Vinay Mahajan, Lost and forgotten: grasslands and pastoralists of Gujarat".

வெளி இணைப்புகள்

Blankonthemap The Northern Kashmir Website
Bibliography on Water Resources and International Law Peace Palace Library
Northern Areas Development Gateway
The Mountain Areas Conservancy Project
Indus River watershed map (World Resources Institute) பரணிடப்பட்டது 2005-04-13 at the வந்தவழி இயந்திரம்
Indus Treaty பரணிடப்பட்டது 2005-12-20 at the வந்தவழி இயந்திரம்
Baglihar Dam issue பரணிடப்பட்டது 2005-06-17 at the வந்தவழி இயந்திரம்
Indus
Indus Wildlife at the வந்தவழி இயந்திரம் (பரணிடப்பட்டது 7 அக்டோபர் 2006)
First raft and kayak descents of the Indus headwaters in Tibet பரணிடப்பட்டது 2015-05-25 at the வந்தவழி இயந்திரம்
Pulitzer Center on Crisis Reporting's project on water issues in South Asia பரணிடப்பட்டது 2009-07-23 at the வந்தவழி இயந்திரம்

[britannica-11-24-Indus-name-lead-1] "Indus River".. (November 12, 2024). Encyclopedia Britannica.

[indus-britannica-quote-2] 2.0 ^2.1 "Indus River". Encyclopædia Britannica. Retrieved 8 March 2025. For about 200 miles (320 km) it flows northwest, crossing the southeastern boundary of the disputed Kashmir region at about 15,000 feet (4,600 meters). A short way beyond Leh, in the Indian-administered union territory of Ladakh, it is joined on its left by its first major tributary, the Zanskar River. Continuing for 150 miles (240 km) in the same direction into the Pakistani-administered areas of the Kashmir region, the Indus is joined by its notable tributary the Shyok River on the right bank. Below its confluence with the Shyok, as far as the Kohistan region of Pakistan's Khyber Pakhtunkhwa province, it is fed by mighty glaciers

[tertiary-kashmir-3] 3.0 ^3.1 (a) Kashmir, region Indian subcontinent, Encyclopaedia Britannica, archived from the original on 13 August 2019, retrieved 15 August 2019 (subscription required) Quote: "Kashmir, region of the northwestern Indian subcontinent ... has been the subject of dispute between India and Pakistan since the partition of the Indian subcontinent in 1947. The northern and western portions are administered by Pakistan and comprise three areas: Azad Kashmir, Gilgit, and Baltistan, the last two being part of a territory called the Northern Areas. Administered by India are the southern and southeastern portions, which constitute the state of Jammu and Kashmir but are slated to be split into two union territories.";
(b) Pletcher, Kenneth, Aksai Chin, Plateau Region, Asia, Encyclopaedia Britannica, archived from the original on 2 April 2019, retrieved 16 August 2019 (subscription required) Quote: "Aksai Chin, Chinese (Pinyin) Aksayqin, portion of the Kashmir region, at the northernmost extent of the Indian subcontinent in south-central Asia. It constitutes nearly all the territory of the Chinese-administered sector of Kashmir that is claimed by India to be part of the Ladakh area of Jammu and Kashmir state.";
(c) "Kashmir", Encyclopedia Americana, Scholastic Library Publishing, 2006, p. 328, ISBN 978-0-7172-0139-6, archived from the original on 17 January 2023, retrieved 6 November 2019 C. E Bosworth, University of Manchester Quote: "KASHMIR, kash'mer, the northernmost region of the Indian subcontinent, administered partly by India, partly by Pakistan, and partly by China. The region has been the subject of a bitter dispute between India and Pakistan since they became independent in 1947";
(d) Osmańczyk, Edmund Jan (2003), Encyclopedia of the United Nations and International Agreements: G to M, Taylor & Francis, pp. 1191–, ISBN 978-0-415-93922-5, archived from the original on 17 January 2023, retrieved 12 June 2023 Quote: "Jammu and Kashmir: Territory in northwestern India, subject to a dispute between India and Pakistan. It has borders with Pakistan and China."
(e) Talbot, Ian (2016), A History of Modern South Asia: Politics, States, Diasporas, Yale University Press, pp. 28–29, ISBN 978-0-300-19694-8 Quote: "We move from a disputed international border to a dotted line on the map that represents a military border not recognized in international law. The line of control separates the Indian and Pakistani administered areas of the former Princely State of Jammu and Kashmir.";
(f) Skutsch, Carl (2015) [2007], "China: Border War with India, 1962", in Ciment, James (ed.), Encyclopedia of Conflicts Since World War II (2nd ed.), London and New York: Routledge, p. 573, ISBN 978-0-7656-8005-1, The situation between the two nations was complicated by the 1957–1959 uprising by Tibetans against Chinese rule. Refugees poured across the Indian border, and the Indian public was outraged. Any compromise with China on the border issue became impossible. Similarly, China was offended that India had given political asylum to the Dalai Lama when he fled across the border in March 1959. In late 1959, there were shots fired between border patrols operating along both the ill-defined McMahon Line and in the Aksai Chin.
(g) Fisher, Michael H. (2018), An Environmental History of India: From Earliest Times to the Twenty-First Century, Cambridge University Press, p. 166, ISBN 978-1-107-11162-2 Quote: "Kashmir's identity remains hotly disputed with a UN-supervised "Line of Control" still separating Pakistani-held Azad ("Free") Kashmir from Indian-held Kashmir.";

[4] Ahmad, Ijaz; Zhang, Fan; Tayyab, Muhammad; Anjum, Muhammad Naveed; Zaman, Muhammad; Liu, Junguo; Farid, Hafiz Umar; Saddique, Qaisar (15 November 2018). "Spatiotemporal analysis of precipitation variability in annual, seasonal and extreme values over upper Indus River basin". Atmospheric Research 213: 346–60. doi:10.1016/j.atmosres.2018.06.019. பன்னாட்டுத் தர தொடர் எண்:0169-8095. Bibcode: 2018AtmRe.213..346A. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0169809517312796.

[britannica-11-24-Indus-delta-lead-5] 5.0 ^5.1 "Indus River".. (November 12, 2024). Encyclopedia Britannica. “Near Tatta the Indus branches into distributaries that form a delta and join the sea at various points south-southeast of Karachi. The delta covers an area of 3,000 square miles (7,800 square km) or more (and extends along the coast for about 130 miles (210 km). The uneven surface of the delta contains a network of existing and abandoned channels. The coastal strip, from about 5 to 20 miles (8 to 32 km) inland, is flooded by high tides. The Indus delta has elongated protruding distributaries and low sandy beaches.”

[International_Centre_for_Integrated_Mountain_Development-6] 6.0 ^6.1 Shrestha AB, Agrawal NK, Alfthan B, Bajracharya SR, Maréchal J, van Oort B (eds.). The Himalayan Climate and Water Atlas: Impact of Climate Change on Water Resources in Five of Asia's Major River Basins. International Centre for Integrated Mountain Development. p. 58. ISBN 978-92-9115-357-2. Archived from the original on 17 August 2024. Retrieved 21 September 2022.

[7] Amir, Khan; Naresh, Pant; Anuj, Goswami; Ravish, Lal; Rajesh, Joshi (Dec 2015). "Critical Evaluation and Assessment of Average Annual Precipitation in The Indus, The Ganges and The Brahmaputra Basins, Northern India – Himalayan Cryospheric Observations and Modelling (HiCOM)".

[Indus-8] 8.0 ^8.1 ^8.2 "Indus".

[FOOTNOTEG.P._Malalasekera20031137-9] G.P. Malalasekera 2003, ப. 1137.

[FOOTNOTEKuiper201086-10] Kuiper 2010, ப. 86.

[FOOTNOTEEncyclopædia_Britannica-11] Encyclopædia Britannica.

[12] 70% of cattle-breeders desert Banni; by Narandas Thacker, TNN, 14 February 2002; The Times of India

[13] "564 Charul Bharwada & Vinay Mahajan, Lost and forgotten: grasslands and pastoralists of Gujarat".

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

பா உ தொ சிந்துவெளி நாகரிகம்
வரலாறும் பண்பாடும்	சிந்துவெளி நாகரிகம் சிந்து ஆறு சிந்துவெளிக் கட்டிடக்கலை சிந்துவெளி முத்திரை சிந்துவெளி மொழி சிந்துவெளி வரிவடிவம் சிந்துவெளி நாகரிகத்தின் காலப்பகுப்பு மொஹெஞ்சதாரோ அரப்பா சுவத் பண்பாடு இடுகாடு எச் பண்பாடு காவி நிற மட்பாண்டப் பண்பாடு கருப்பு மற்றும் சிவப்பு மட்பாண்டப் பண்பாடு வடக்கின் மெருகூட்டப்பட்ட கருப்பு மட்பாண்டப் பண்பாடு சாம்பல் வண்ண ஓவியம் தீட்டப்பட்ட மட்பாண்டப் பண்பாடு குல்லிப் பண்பாடு அகர்-பனாஸ் பண்பாடு அம்ரிப் பண்பாடு பாரா பண்பாடு மெலூகா
கட்டிடக்கலை	அரப்பாக் கட்டிடக்கலை சிந்துவெளி நாகரிகத்தின் புறத்தூய்மை பெரிய குளியலிடம், மொகெஞ்சதாரோ சிந்துவெளி நாகரிகத்தின் கண்டுபிடிப்புக்கள்
மொழியும் எழுத்தும்	அரப்பா மொழி சிந்துவெளி எழுத்து சிந்துவெளி வரிவடிவம் சிந்துவெளி முத்திரைகள்
பாகித்தானில் சிந்துவெளிக் களங்கள்	அரப்பா மொகெஞ்சதாரோ மெஹெர்கர் நௌசரோ கோட் திஜி சுத்கஜன் தோர் சன்குதரோ அல்லாடினோ இலக்குவீன்-சோ-தாரோ லர்க்கானா பிராக் ரெகுமான் டேரி அம்ரி சுத்காகன் தொர் சுக்தா கோ தார்ரோ குன்றுகள் பிர் சா சூரியோ பலாகொட் ஒன்கர் கனேரிவாலா நின்டோவாரி சூடியர்-சோ-தாரோ தாபர்கொட்
இந்தியாவிலுள்ள சிந்துவெளிக் களங்கள்	ஆலம்கீர்பூர் இராக்கிகர்கி லோத்தல் தோலாவிரா காளிபங்கான் லோத்தேஸ்வர் பேட் துவாரகை பரோர் பாபர் கொட் பீர்த்தனா ரூப்நகர் குண்டசி சினௌலி கோலா தேரோ கன்வாரி பகத்ராவ் ரங்க்பூர் சோக்னாகேரா சுர்கோத்தடா மன்டா தைமாபாத் மல்வான் குணால் ஊலசு கன்மேர் ஒரியோ திம்போ தேர் மச்ரா லோகரி ராக்ஃகோ மண்டி பார்மனா கணேசுவர் சோத்தி சிசுவால் சன்கோல் பாபுமாத் நாக்வாடா பலு பாரா பார்காவோன் பகவான்புரா பனாவாலி ரோச்டி கொட்லா நிகாங் கான் கெராலா-நோ-தோரோ மித்தாத்தல் தேசல்பூர்
ஆப்கானித்தானில் சிந்துவெளிக் களங்கள்	முண்டிகாக் சார்டுகாய்