குவிஷ்கன்

குவிஷ்கன்
குவிஷ்கன்
	குசானப் பேரரசன்
	குவிஷ்கனின் நாணயம். குசான மொழியிலும், கிரேக்க எழுத்துக்களிலும் "குவிஷ்கன் குசான் அரசருக்கெல்லம் அரசன்
ஆட்சிக்காலம்	150–180 பொ.ச.
முன்னையவர்	கனிஷ்கர்
பின்னையவர்	முதலாம் வாசுதேவன்
புதைத்த இடம்	பெசாவர், பாக்கித்தான்
அரசமரபு	குசான வம்சம்

குவிஷ்கன் (Huvishka ^[1] ) என்பவர் குசானப் பேரரசின் மன்னராவார். கனிஷ்கரின் மரணத்திலிருந்து முப்பது ஆண்டுகளுக்குப் பிறகு முதலாம் வாசுதேவனின் வாரிசு ஆட்சிக்கு வரும்வரை குசானப் பேரரசின் பேரரசராக இருந்தார் (பொ.ச.150-இல் இருந்ததற்கான கிடைத்த சிறந்த சான்றுகளின் அடிப்படையில் கருதப்படுகிறது).

இவரது ஆட்சியானது பேரரசு ஒருங்கிணைக்கப்பட்ட காலத்தில் இருந்தது. இவர் தனது நாணயங்களை அச்சிட்டதாக அறியப்படும் இடங்களான. பாக்திரியாவிலுள்ள பல்கு முதல் இந்தியாவில் மதுரா வரை இவரது இராச்சியம் பரவியிருந்தது. பாடலிபுத்திரம் முதல் புத்தகயை வரையில் இவரது உருவம் இடம்பெற்றுள்ள தங்கக் காசுகளும் தாயத்துக்களும் கண்டெடுக்கப்பட்டுள்ளன. புத்தகயையில் புத்தரின் ஞான சிம்மாசனத்தின் கீழ் காணிக்கையாக அளிக்கப்பட்ட ஒரு தாயத்து உட்பட, குசான ஆட்சியில் இருந்த குசான நாணயங்களின் பிற கண்டுபிடிப்புகளுடன் இது உள்ளது. இதன் மூலம் இவரது இராச்சியம் கிழக்கு நோக்கி நீட்டிக்கப்பட்டிருந்ததை இது காட்டுகிறது. ^[2] இவரது ஆட்சியானது அடிப்படையில் அமைதியானதாகத் தெரிகிறது. இவர், வட இந்தியாவில் குசான அதிகாரத்தை ஒருங்கிணைத்து, குசானப் பேரரசின் மையத்தை தெற்கு தலைநகரான மதுராவிற்கு நகர்த்தினார். ^[3]

மதம்[தொகு]

குவிஷ்கன் கனிஷ்கரின் மகனாவார். இவருடைய ஆட்சி குசான ஆட்சியின் பொற்காலம் என்றும் அறியப்படுகிறது.

மகாயான பௌத்தம்[தொகு]

குவிஷ்கனின் ஆட்சியானது அமிதாப புத்தர் முதலில் அறியப்பட்ட கல்வெட்டுச் சான்றுகளுடன் ஒத்துப்போகிறது. இது 2-ஆம் நூற்றாண்டு சிலையின் அடிப்பகுதியில் கோவிந்தோ-நகரில் கண்டுபிடிக்கப்பட்டுள்ளது. இப்போது மதுரா அருங்காட்சியகத்தில் உள்ளது. இந்த சிலை "குவிஷ்கனின் ஆட்சியின் 28 வது ஆண்டு" என்று தேதியிடப்பட்டது. மேலும் வணிகர்களின் குடும்பத்தால் "அமிதாபா புத்தருக்கு" அர்ப்பணிக்கப்பட்டது. ^[5] ^[6]

குவிஷ்கன் மகாயான பௌத்தத்தைப் பின்பற்றியவர் என்பதற்கும் சில சான்றுகள் உள்ளன. இசுகோயன் சேகரிப்பில் உள்ள ஒரு சமசுகிருத கையெழுத்துப் பிரதி, குவிஷ்கனை "மகாயானத்தில் தோன்றியவர்" என்று விவரிக்கிறது. ^[7]

குவிஷ்கன் புத்தருக்கு நன்கொடை அளிப்பதாக காந்தாரத்தின் சில நிவாரணங்கள் சித்தரிக்கப்படுகின்றன. ^[4] இவர் பௌத்தத்தை ஆதரித்ததாக பரவலாக சான்றளிக்கப்படுகிறது. ஆனால் புத்தர் இவரது நாணயத்தில் தோன்றவில்லை. ஒருவேளை புத்தருக்கு அளிக்கப்பட்ட மரியாதை காரணமாக இருக்கலாம். ^[8]

அறியப்பட்ட மகாயான கல்வெட்டு: "26" (153 பொ.ச, குவிஷ்கனின் முதல் ஆட்சியாண்டு) அமிதாப புத்தர் என்ற பெயர் முதன்முதலில் பொறிக்கப்பட்ட பீடம்.
முதலில் அறியப்பட்ட மகாயான கல்வெட்டு: வார்த்தைகள் கல்வெட்டில் பிராமி எழுத்தில் " பு-தா-ஸ்யா அ-மி-தா-பா-ஸ்யா " (அமிதாப புத்தர்).
"பெரும் அரசர், கடவுளின் மகன், குவிஷ்கன் ( மஹாராஜஸ்ய தேவபுத்ரஸ்ய குவிஷ்கன்) "ஆண்டு 33" என பொறிக்கப்பட்ட போதிசத்துவரின் சிற்பத்தின் துண்டு ), மதுராவின் கலை.
புத்தர் சிலையின் பீடம், குவிஷ்கனின் "45 ஆம் ஆண்டின்" கல்வெட்டு. மஹாராஜஸ்ய குவிஷ்கஸ்ய தேவபுத்ரஸ்ய... என்று தொடங்குகிறது. ... உத்தரப் பிரதேசம் சத்ரபதி சிவாஜி மகாராஜ் வாஸ்து சங்கராலயம் அருங்காட்சியகம்.

கிரேக்க-ரோமன் தெய்வங்கள்[தொகு]

குவிஷ்கன் தனது நாணயங்களில் ஒரேஒரு முறை ஹெலனிஸ்டிக்-எகிப்தியக் கடவுளான செராபிசை ( "சரபோ" என்ற பெயரில்) இணைந்துள்ளார். ^[10] ^[11] செராபிஸ் எகிப்தில் உள்ள அலெக்சாந்திரியாவின் தேவாலயத்தின் உச்ச தெய்வமாக இருந்ததால், இந்த நாணயம் குசான பேரரசில் இருந்து வரும் பொருட்களுக்கான முக்கிய சந்தையாக இருந்த ரோமானிய எகிப்தை நோக்கி குவிஷ்கன் வலுவான நோக்குநிலையைக் கொண்டிருந்ததாகக் அறிய முடிகிறது.

மற்றொரு நாணயத்தில் "ரிஷ்டி" ^[12] அல்லது "ரியோம்" என்ற பெயரில் ரோம தேவியை ("ரோம ஏதெர்னா") சித்தரித்திருக்கலாம். ^[13] ^[14]

செங்கோலைப் பிடித்துக் கொண்டிருக்கும் குவிஷ்கனின் மற்றொரு நாணயம் பின்புறத்தில் செராபிசு தெய்வம்
குவிஷ்கனின் நாணயம். முகப்பு: "குசான குவிஷ்கன் அரசர்க்கெல்லாம் அரசன்"). பின்பக்கம்: ஹெராக்கிள்ஸ் உடன்.
"உரோம ஏதெர்னாவின்"சாத்தியமான சித்தரிப்பு. 'ரியோம்' அல்லது மிக சமீபத்தில் ரிஷ்டி என்று பலவிதமாக வாசிக்கப்படுகிறது.

ஈரானிய தெய்வங்கள்[தொகு]

குவிஷ்கன் தனது தேவாலயத்தில் ஈரானிய தெய்வங்களையும் சேர்த்துக் கொண்டதாக அறியப்படுகிறது. பொ.ச.164- க்கும் 174-க்கும் இடையில், இவர் வெளியிட்டுள்ள 'அயர்தாம்' கல்வெட்டின் படி, டெர்மெஸுக்கு அருகிலுள்ள அயர்தாமின் கோட்டையில் பாரோ கடவுள் அர்தோக்சோ தேவிக்கு ஒரு கோவிலை நிறுவினார். ^[15] இந்த தெய்வங்களின் பெயரில் இவர் ஏராளமான நாணயங்களையும் வெளியிட்டார். மிய்ரோ ( மித்ரா ), 'மாவோ'(சந்திர தெய்வம் மஹ் ), நானா ( அனாகிதா ), அட்ஷோ போன்ற பல ஈரானிய தெய்வங்களும் இவரது நாணயத்திலிருந்து அறியப்படுகின்றன. ^[16] மற்றொரு சரதுச தெய்வமான அகுரா மஸ்தா, மஸ்தா ஓனா ஆகியவையும் தோன்றுகின்றன. ^[16] மற்ற சரதுச தெய்வங்களில் ரிஷ்டி , அஷெய்க்ஷோ , சந்திர தெய்வம் மஹ் ( மாவோ ), ஷோரோரோ ஆகியவையும் அடங்கும். ^[16] ^[17]

பாரோ தெய்வத்துடன் பொ.ச. 152-192இல் வெளியிடப்பட்ட குவிஷ்கனின் நாணயம்.
அர்தோக்சோவுடன் பொ.ச. 152-192இல் வெளியிடப்பட்ட குவிஷ்கனின் நாணயம்.
அதோசோவுடன் குவிஷ்கன் தோன்றும் நாணயம்.^[16]
[அகுரா மஸ்தா]]வுடன் குவிஷ்கன்.^[16]
ரிஷ்டியுன் குவிஷ்கன்.^[16]
அஷெய்க்ஷோவுடன் குவிஷ்கன் .^[16]
சந்திர தெய்வமான மஹ் (மாவோ) உடன் குவிஷ்கன். தோள்களுக்குப் பின்னால் சந்திர பிறை தோன்றுகிறது.^[16]
ஷோரோரோவுடன் குவிஷ்கன்.^[16]

இந்திய தெய்வங்கள்[தொகு]

குவிஷ்கன் மதுராவில் ஒரு கோயிலை மீட்டெடுத்ததாக அறியப்படுகிறது. அங்கு பிராமணர்களுக்கு விருந்தோம்பல் செய்ய ஏற்பாடுகள் செய்யப்பட்டன. குவிஷ்கனின் சில நாணயங்களில் மாசேனோவின் காசுகள் இடம்பெற்றுள்ளன. இது இந்துக் கடவுளான முருகனின் மற்றொரு பெயரான "மகாசேனா" எனபதின் குசானப் பெயர்.^[18] இந்தக் கடவுள் குறிப்பாக யௌதேயர்களுக்கு முக்கியமானவராக இருப்பதால், மதுரா பகுதியின் கட்டுப்பாட்டை நிறுவுவதற்காக குசானர்கள் யௌதேயா பிரதேசத்தில் விரிவாக்கப்பட்டபோது குசான நாணயத்தில் இணைக்கப்பட்டிருக்கலாம். போர்க்குணமிக்க யௌதேயர்களை சமாதானப்படுத்தும் ஒரு வழியாகவும் இது ஏற்றுக்கொள்ளப்பட்டிருக்கலாம். இதன் விளைவாக, குசானர்கள் அப்பகுதியில் யௌதேயர்களின் ஆட்சியாளர்களாக மாறினர்.^[19]^[20]

இவரது முன்னோடியான கனிஷ்கனிடமிருந்து விலகி, குவிஷ்கன் தனது சில நாணயங்களில் ஓஷோவையும் (சிவன் ) சேர்த்தார். ஈரானியப் போர்க் கடவுள் ஓர்லக்னோவிற்குப் பதிலாக, ஸ்கந்தோ ( இந்து கடவுள் முருகன் ), கொமாரோ (குமரன்]] ), மாசேனோ (மகாசேனா]] ), பிசாகோ (விசாகன்) , ஓம்மோ பார்வதி) போன்ற பல இந்தியப் போர்க் கடவுள்களையும் சேர்த்தார். இது குசானர்களிடையே இந்திய தெய்வங்களைப் பற்றிய மதக் கொள்கையில் புதிய போக்குகளுக்கு தெளிவான சான்றாகும். ஒருவேளை இந்திய வீரர்களின் பட்டியலினால் தூண்டப்பட்டிருக்கலாம்.^[18]

ஓம்மோ பார்வதி ஒரு மலரை பிடித்துள்ளவாறும் சிவன் நான்கு கரங்களுடன் தோன்றும் குவிஷ்கனின் நாணயம். சுமார் 150-180 பொ.ச.^[21]^[22]
இந்திய தெய்வமான மாசேனோவுடன் (இந்துக் கடவுளான மகாசேனா ) குவிஷ்கனின் நாணயம்.
இந்தியத் தெய்வங்களான கந்தன்/குமரன்/விசாகன் போன்ற கடவுளுடன் குவிஷ்கனின் நாணயம்
மாசேனோ மற்றும் உதவியாளர்களுடன் குவிஷ்கன்

நாணயங்களும் சிற்பங்களும்[தொகு]

குவிஷ்கனின் நாணயங்கள் பலவிதமான வடிவமைப்புகளாலும் அச்சிடப்பட்ட பெரிய அளவிலான தங்க நாணயங்களாலும் வகைப்படுத்தப்படுகின்றன: மற்ற குசான ஆட்சியாளர்களை விட இவரது தங்க நாணயங்கள் அதிக அளவில் கண்டெடுக்கப்பட்டுள்ளன.^[23] காஷ்மீர் மற்றும் மதுராவில் சிறிய நாணயங்களுடன் பல்கு மற்றும் பெசாவர் போன்ற இடங்களில் இவரது நாணயங்கள் கிடைத்துள்ளன. ^[23]

இவரது ஆட்சியில் எஞ்சியிருக்கும் பெரிய புதிர்களில் ஒன்று, இவரது நாணயத்தின் மதிப்புக் குறைப்பு. இவரது ஆட்சியின் தொடக்கத்தில், செப்பு நாணயம் 16 கிராம் எடையில் இருந்து சுமார் 10-11 கிராம் வரை சரிந்தது. வாசுதேவனின் ஆட்சியின் தொடக்கத்தில் நிலையான நாணயம் (ஒரு டெட்ராட்ராக்ம்) 9 கிராம் மட்டுமே எடையுள்ளதாக இருக்கும் வரை தரமும் எடையும் ஆட்சி முழுவதும் தொடர்ந்து வீழ்ச்சியடைந்தன. பணமதிப்பு நீக்கம் பெருமளவில் போலிகளின் உற்பத்திக்கு வழிவகுத்தது. மேலும் கங்கை பள்ளத்தாக்கில் பணமதிப்பிழப்புக்கு முந்தைய பழைய நாணயங்களுக்கு பொருளாதார தேவை ஏற்பட்டது. இருப்பினும், இந்த பணமதிப்பிழப்பு நடவடிக்கையின் உந்துதல் (மற்றும் சில விவரங்கள் கூட) இன்னும் தெரியவில்லை.

குவிஷ்கன்

குசான இளவரசன் குவிஷ்கன்,காந்தாரக் கலை எனக் கூறப்படுகிறது.^[4]
குசான ஆட்சியாளர் (அநேகமாக குவிஷ்கன் தனது உதவியாளர்களுடன் அமர்ந்துள்ளார்), பாக்திரியா^[24]
பொ.ச.126-163 குவிஷ்கனின் நாணயம், குசான தெய்வம் "ரிஷ்டி", ரோமானிய நாணயத்திலிருந்து நகலெடுக்கப்பட்ட "ரோமா" என்று சித்தரிக்கப்படிருக்கலாம்.^[25]^[26]^[27]
[சிராவஸ்தி]]யின் போதிசத்துவர் சிலை, "குவிஷ்கனின் ஆட்சி" (அல்லது ஒருவேளை கனிஷ்கர்) என்று பொறிக்கப்பட்டுள்ளது..^[28]
குவிஷ்கனின் 40வது ஆட்சி ஆண்டு" கல்வெட்டுடன் கூடிய நாக சிலை. அரசு அருங்காட்சியகம், மதுரா.
கங்காளி தொல்லியல் மேட்டில் கிடைத்துள்ள கல்வெட்டில் "குவிஷ்கனின் 39வது ஆDசியாண்டு " என உள்ளது . கு-வி-ஷ்கா

சான்றுகள்[தொகு]

↑ Konow, Sten, Kharoshṭhī Inscriptions with the Exception of Those of Aśoka, Corpus Inscriptionum Indicarum, Vol. II, Part I. Calcutta: Government of India Central Publication Branch, p. 167
↑ Sinha, Bindeshwari Prasad; Narain, Lala Aditya (1970) (in en). Pāṭaliputra Excavation, 1955-56. Directorate of Archaeology and Museums, Bihar. பக். 52-53. https://books.google.com/books?id=6RRuAAAAMAAJ&pg=PA52.
↑ Rezakhani, Khodadad (in en). From the Kushans to the Western Turks. பக். 202. https://www.academia.edu/32671225.
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 Marshak, Boris; Grenet, Frantz (2006). "Une peinture kouchane sur toile". Comptes rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres 150 (2): 257. doi:10.3406/crai.2006.87101.
↑ Rhie, Marylin M. (2010) (in en). Early Buddhist Art of China and Central Asia, Volume 3: The Western Ch'in in Kansu in the Sixteen Kingdoms Period and Inter-relationships with the Buddhist Art of Gandh?ra. BRILL. பக். xxxvii, Fig 6.17a. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-90-04-18400-8. https://books.google.com/books?id=ivE2mpfbNR0C&pg=PR37.
↑ Schopen, Gregory (1987). "The Inscription on the Kuṣān Image of Amitābha and the Charakter of the Early Mahāyāna in India". The Journal of the International Association of Buddhist Studies 10 (2): 99–138. http://www.ahandfulofleaves.org/documents/Articles/The-Inscription-on-the-Kusan-Image-of-Amitabha-and-and-the-Character-of-Early-Mahayana-in-India_Schopen.pdf. பார்த்த நாள்: 2022-03-02.
↑ Neelis, Jason. Early Buddhist Transmission and Trade Networks. 2010. p. 141
↑ Dani, Ahmad Hasan (in en). History of Civilizations of Central Asia. Motilal Banarsidass Publ.. பக். 327. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-81-208-1408-0. https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA327.
↑ Dani, Ahmad Hasan; Harmatta, János (1999) (in en). History of Civilizations of Central Asia. Motilal Banarsidass Publ.. பக். 326. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-81-208-1408-0. https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA326.
↑ {Cite book|last1=Dani|first1=Ahmad Hasan|last2=Harmatta|first2=János|title=History of Civilizations of Central Asia|year=1999|publisher=Motilal Banarsidass Publ.|isbn=978-81-208-1408-0|page=326|url=https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA326%7Clanguage=en}}
↑ Serapis coin
↑ "Huvishka Rishti coin British Museum". The British Museum (in ஆங்கிலம்).
↑ Mario Bussagli, "L'Art du Gandhara", 225
↑ "The name Riom as read by Gardner, was read by Cunningham as Ride, who equated it with Riddhi, the Indian goddess of fortune. F.W. Thomas has read the name as Rhea" in Shrava, Satya. The Kushāṇa Numismatics.
↑ Dani, Ahmad Hasan; Harmatta, János (1999) (in en). History of Civilizations of Central Asia. Motilal Banarsidass Publ.. பக். 326. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-81-208-1408-0. https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA326.
↑ ^16.0 ^16.1 ^16.2 ^16.3 ^16.4 ^16.5 ^16.6 ^16.7 ^16.8 Dani, Ahmad Hasan; Harmatta, János (1999) (in en). History of Civilizations of Central Asia. Motilal Banarsidass Publ.. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-81-208-1408-0. https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA327.
↑ Boyce, Mary (2001) (in en). Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices. Psychology Press. பக். 83. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-0-415-23902-8. https://books.google.com/books?id=a6gbxVfjtUEC&pg=PA83.
↑ ^18.0 ^18.1 "Also omitted is the ancient Iranian war god Orlagno, whose place and function are occupied by a group of Indian war gods, Skando (Old Indian Skanda), Komaro (Old Indian Kumara), Maaseno (Old Indian Mahāsena), Bizago (Old Indian Viśākha), and even Ommo (Old Indian Umā), the consort of Shiva. Their use as reverse types of Huvishka I is clear evidence for the new trends in religious policy of the Kushan king, which was possibly influenced by enlisting Indian warriors into the Kushan army during the campaign against Pataliputra." in Dani, Ahmad Hasan; Harmatta, János (1999) (in en). History of Civilizations of Central Asia. Motilal Banarsidass Publ.. பக். 326. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-81-208-1408-0. https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA326.
↑ Classical Numismatics Group
↑ Indian Sculpture: Circa 500 B.C.-A.D. 700, Los Angeles County Museum of Art, Pratapaditya Pal, University of California Press, 1986, p.78 [1]
↑ Dani, Ahmad Hasan; Harmatta, János (1999) (in en). History of Civilizations of Central Asia. Motilal Banarsidass Publ.. பக். 326. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-81-208-1408-0. https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA326.
↑ "Ommo-Oesho coin of Huvishka British Museum". The British Museum (in ஆங்கிலம்).
↑ ^23.0 ^23.1 Rezakhani, Khodadad (in en). From the Kushans to the Western Turks. பக். 202. https://www.academia.edu/32671225. Rezakhani, Khodadad (2017). From the Kushans to the Western Turks. p. 202.
↑ Marshak, Boris; Grenet, Frantz (2006). "Une peinture kouchane sur toile" (in en). Comptes rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres 150 (2): 947–963. doi:10.3406/crai.2006.87101. பன்னாட்டுத் தர தொடர் எண்:0065-0536. https://www.academia.edu/24546293.
↑ "Huvishka Rishti coin British Museum". The British Museum (in ஆங்கிலம்).
↑ The reading of the name of the deity on this coin is very much uncertain and disputed (Riom, Riddhi, Rishthi, Rise....) in Fleet, J.F. (1908). "The Introduction of the Greek Uncial and Cursive Characters into India" (in en). The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland 1908: 179, note 1. https://www.jstor.org/stable/25210545.
↑ "The name Riom as read by Gardner, was read by Cunningham as Ride, who equated it with Riddhi, the Indian goddess of fortune. F.W. Thomas has read the name as Rhea" in Shrava, Satya (1985) (in en). The Kushāṇa Numismatics. Pranava Prakashan. பக். 29. https://books.google.com/books?id=_1EaAAAAYAAJ.
↑ Epigraphia Indica Vol 8. பக். 180. https://archive.org/details/EpigraphiaIndica/page/n235.

ஆதாரங்கள்[தொகு]

Bivar, A. D. H. (2004). "HUVIŠKA". Encyclopaedia Iranica, Vol. XII, Fasc. 6. 583–585.

வெளி இணைப்புகள்[தொகு]

Online Catalogue of Huvishka's Coinage
Coins of Huvishka
[2] பரணிடப்பட்டது 2020-02-05 at the வந்தவழி இயந்திரம் Was Huvishka sole king of the Kushan Empire
[3] பரணிடப்பட்டது 2018-09-25 at the வந்தவழி இயந்திரம் The Devaluation of the Coinage of Kanishka

[1] Konow, Sten, Kharoshṭhī Inscriptions with the Exception of Those of Aśoka, Corpus Inscriptionum Indicarum, Vol. II, Part I. Calcutta: Government of India Central Publication Branch, p. 167

[BPS52-2] Sinha, Bindeshwari Prasad; Narain, Lala Aditya (1970) (in en). Pāṭaliputra Excavation, 1955-56. Directorate of Archaeology and Museums, Bihar. பக். 52-53. https://books.google.com/books?id=6RRuAAAAMAAJ&pg=PA52.

[3] Rezakhani, Khodadad (in en). From the Kushans to the Western Turks. பக். 202. https://www.academia.edu/32671225.

[Une_peinture_kouchane_sur_toile-4] 4.0 ^4.1 ^4.2 Marshak, Boris; Grenet, Frantz (2006). "Une peinture kouchane sur toile". Comptes rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres 150 (2): 257. doi:10.3406/crai.2006.87101.

[5] Rhie, Marylin M. (2010) (in en). Early Buddhist Art of China and Central Asia, Volume 3: The Western Ch'in in Kansu in the Sixteen Kingdoms Period and Inter-relationships with the Buddhist Art of Gandh?ra. BRILL. பக். xxxvii, Fig 6.17a. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-90-04-18400-8. https://books.google.com/books?id=ivE2mpfbNR0C&pg=PR37.

[GS99-6] Schopen, Gregory (1987). "The Inscription on the Kuṣān Image of Amitābha and the Charakter of the Early Mahāyāna in India". The Journal of the International Association of Buddhist Studies 10 (2): 99–138. http://www.ahandfulofleaves.org/documents/Articles/The-Inscription-on-the-Kusan-Image-of-Amitabha-and-and-the-Character-of-Early-Mahayana-in-India_Schopen.pdf. பார்த்த நாள்: 2022-03-02.

[7] Neelis, Jason. Early Buddhist Transmission and Trade Networks. 2010. p. 141

[8] Dani, Ahmad Hasan (in en). History of Civilizations of Central Asia. Motilal Banarsidass Publ.. பக். 327. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-81-208-1408-0. https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA327.

[9] Dani, Ahmad Hasan; Harmatta, János (1999) (in en). History of Civilizations of Central Asia. Motilal Banarsidass Publ.. பக். 326. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-81-208-1408-0. https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA326.

[10] {Cite book|last1=Dani|first1=Ahmad Hasan|last2=Harmatta|first2=János|title=History of Civilizations of Central Asia|year=1999|publisher=Motilal Banarsidass Publ.|isbn=978-81-208-1408-0|page=326|url=https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA326%7Clanguage=en}}

[11] Serapis coin

[12] "Huvishka Rishti coin British Museum". The British Museum (in ஆங்கிலம்).

[13] Mario Bussagli, "L'Art du Gandhara", 225

[14] "The name Riom as read by Gardner, was read by Cunningham as Ride, who equated it with Riddhi, the Indian goddess of fortune. F.W. Thomas has read the name as Rhea" in Shrava, Satya. The Kushāṇa Numismatics.

[15] Dani, Ahmad Hasan; Harmatta, János (1999) (in en). History of Civilizations of Central Asia. Motilal Banarsidass Publ.. பக். 326. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-81-208-1408-0. https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA326.

[AHH327-16] 16.0 ^16.1 ^16.2 ^16.3 ^16.4 ^16.5 ^16.6 ^16.7 ^16.8 Dani, Ahmad Hasan; Harmatta, János (1999) (in en). History of Civilizations of Central Asia. Motilal Banarsidass Publ.. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-81-208-1408-0. https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA327.

[17] Boyce, Mary (2001) (in en). Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices. Psychology Press. பக். 83. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-0-415-23902-8. https://books.google.com/books?id=a6gbxVfjtUEC&pg=PA83.

[MA-18] 18.0 ^18.1 "Also omitted is the ancient Iranian war god Orlagno, whose place and function are occupied by a group of Indian war gods, Skando (Old Indian Skanda), Komaro (Old Indian Kumara), Maaseno (Old Indian Mahāsena), Bizago (Old Indian Viśākha), and even Ommo (Old Indian Umā), the consort of Shiva. Their use as reverse types of Huvishka I is clear evidence for the new trends in religious policy of the Kushan king, which was possibly influenced by enlisting Indian warriors into the Kushan army during the campaign against Pataliputra." in Dani, Ahmad Hasan; Harmatta, János (1999) (in en). History of Civilizations of Central Asia. Motilal Banarsidass Publ.. பக். 326. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-81-208-1408-0. https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA326.

[19] Classical Numismatics Group

[Pal-20] Indian Sculpture: Circa 500 B.C.-A.D. 700, Los Angeles County Museum of Art, Pratapaditya Pal, University of California Press, 1986, p.78 [1]

[21] Dani, Ahmad Hasan; Harmatta, János (1999) (in en). History of Civilizations of Central Asia. Motilal Banarsidass Publ.. பக். 326. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-81-208-1408-0. https://books.google.com/books?id=DguGWP0vGY8C&pg=PA326.

[22] "Ommo-Oesho coin of Huvishka British Museum". The British Museum (in ஆங்கிலம்).

[KR202-23] 23.0 ^23.1 Rezakhani, Khodadad (in en). From the Kushans to the Western Turks. பக். 202. https://www.academia.edu/32671225. Rezakhani, Khodadad (2017). From the Kushans to the Western Turks. p. 202.

[24] Marshak, Boris; Grenet, Frantz (2006). "Une peinture kouchane sur toile" (in en). Comptes rendus des séances de l'Académie des Inscriptions et Belles-Lettres 150 (2): 947–963. doi:10.3406/crai.2006.87101. பன்னாட்டுத் தர தொடர் எண்:0065-0536. https://www.academia.edu/24546293.

[25] "Huvishka Rishti coin British Museum". The British Museum (in ஆங்கிலம்).

[26] The reading of the name of the deity on this coin is very much uncertain and disputed (Riom, Riddhi, Rishthi, Rise....) in Fleet, J.F. (1908). "The Introduction of the Greek Uncial and Cursive Characters into India" (in en). The Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland 1908: 179, note 1. https://www.jstor.org/stable/25210545.

[27] "The name Riom as read by Gardner, was read by Cunningham as Ride, who equated it with Riddhi, the Indian goddess of fortune. F.W. Thomas has read the name as Rhea" in Shrava, Satya (1985) (in en). The Kushāṇa Numismatics. Pranava Prakashan. பக். 29. https://books.google.com/books?id=_1EaAAAAYAAJ.

[28] Epigraphia Indica Vol 8. பக். 180. https://archive.org/details/EpigraphiaIndica/page/n235.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]