பாஜன்சு-சாடி கதிரியக்க இடப்பெயர்ச்சி விதி

Displacements resulting from various decay modes of a radionuclide. Horizontal axis: atomic number Z. Vertical axis: neutron number N

அணுக்கருவியலில் கதிரியக்க இடப்பெயர்ச்சி விதி (law of radioactive displacements) அல்லது பாஜன்சு-சாடி விதி (Fajans and Soddy law) என்பது கதிரியக்கத்தின் போது தனிமங்களின் அணுக்கரு மாற்றம் நிகழவை வரையறுக்கும் விதி ஆகும். பிரடெரிக் சாடி, காசிமிர் பாயன்சு ஆகியோர் தனித்தனியே 1913 ஆம் ஆண்டில் இவ்விதியைக் கண்டுபிடித்தனர்.

ஒரு குறிப்பிட்ட வகை கதிரியக்கத்தின் போது எவ்வகையான தனிமம், மற்றும் ஓரிடத்தான் தோற்றுவிக்கப்படுகின்றன எனபதை இவ்விதி கூறுகிறது:

• அல்ஃபா சிதைவு ஒன்றின் போது, அதாவது, கதிரியக்கமுடைய தனிமங்கள் α துகள் ஒன்றினை உமிழும் போது அது தனிம அட்டவணையில் இரு கட்டம் பின் செல்லும். அதன் அணு எண் ஆனது 2 ஆலும், திணிவெண் 4 ஆலும் குறைகிறது, எ+கா:

${}_{92}^{238}{\text{U}}\to {}_{90}^{234}{\text{Th}}$

• பீட்டா சிதைவு ஒன்றின் போது, அதன் திணிவெண் மாறாமல், அணுவெண் 1 ஆல் கூடி, தனிம அட்டவணையில் ஒரு கட்டம் முன் செல்லும். எ+கா:

${}_{82}^{212}{\text{Pb}}\to {}_{83}^{212}{\text{Bi}}$

• பாஜன்சு, சாடி ஆகியோர் இவ்விதியை 1913 இல் முன்மொழிந்த காலத்தில் β⁻ சிதைவு மட்டுமே (இலத்திரன் உமிழ்வு) கண்டுபிடிக்கப்பட்டிருந்தது. பின்னர், 1930களில், β⁺ சிதைவு (பொசித்திரன் உமிழ்வு) கண்டுபிடிக்கப்பட்டது, இதன் போது அணுவெண் 1 ஆல் குறைகின்றது, எ+கா:

${}_{7}^{13}{\text{N}}\to {}_{6}^{13}{\text{C}}$