துவாரகை-காம்போஜம் பாதை: திருத்தங்களுக்கு இடையிலான வேறுபாடு
உள்ளடக்கம் நீக்கப்பட்டது உள்ளடக்கம் சேர்க்கப்பட்டது
"Dvārakā–Kamboja route" பக்கத்தை மொழிபெயர்த்ததன் மூலம் உருவாக்கப்பட்டது |
No edit summary |
||
| வரிசை 1: | வரிசை 1: | ||
'''துவாரகா-கம்போஜா பாதை |
'''துவாரகா-கம்போஜா பாதை (Dvārakā–Kamboja)''' என்பது ஒரு பழங்கால நில வர்த்தக பாதையாகும். இது பழங்காலத்திலும் ஆரம்பகால இடைக்காலத்திலும் [[பட்டுப் பாதை|பட்டு சாலையின்]] ஒரு முக்கிய கிளையாக இருந்தது. இதைப்பற்றிய குறிப்புகள் பௌத்த, இந்து மற்றும் சமண படைப்புகளில் குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது. இது இன்றைய [[ஆப்கானித்தான்]] மற்றும் [[தஜிகிஸ்தான்|தஜிகிஸ்தானில்]] உள்ள [[காம்போஜர்கள்|கம்போஜ இராச்சியத்தை]] [[பாக்கித்தான்]] வழியாக துவாரகை ( துவாராவதி ) மற்றும் [[குசராத்து]], [[இந்தியா|இந்தியாவின்]] பிற முக்கிய துறைமுகங்களுடன் இணைத்தது. [[ஆப்கானித்தான்]] மற்றும் [[சீனா|சீனாவிலிருந்து]] பொருட்களை கடல் வழியாக தென்னிந்தியா, [[இலங்கை]], [[மத்திய கிழக்கு நாடுகள்|மத்திய கிழக்கு]] மற்றும் [[பண்டைக் கிரேக்கம்|பண்டைய கிரேக்கம்]] மற்றும் [[பண்டைய ரோம்|ரோம்]] போன்ற நாடுகலுக்கு ஏற்றுமதி செய்ய அனுமதித்தது. இந்தச் சாலை வடமேற்கு நாடுகளுடன் இந்தியாவை இணைக்கும் இரண்டாவது மிக முக்கியமான பண்டைய [[வணிக வண்டி|வணிகப்]] பாதையாகும். |
||
== பாதை == |
== பாதை == |
||
[[படிமம்:Bundesarchiv_Bild_135-S-04-02-18,_Tibetexpedition,_Landschaftsaufnahme_mit_Karawane.jpg|வலது|thumb|250x250px| ஒரு குதிரை வணிகப் பாதை. ]] |
[[படிமம்:Bundesarchiv_Bild_135-S-04-02-18,_Tibetexpedition,_Landschaftsaufnahme_mit_Karawane.jpg|வலது|thumb|250x250px| ஒரு குதிரை வணிகப் பாதை. ]] |
||
கம்போஜம்-துவாரகை வர்த்தக பாதை துவாரகை துறைமுகத்தில் தொடங்கியது. இது [[ஆனர்த்த நாடு| |
கம்போஜம்-துவாரகை வர்த்தக பாதை துவாரகை துறைமுகத்தில் தொடங்கியது. இது [[ஆனர்த்த நாடு|ஆனர்த்த நாட்டின்]] பகுதி வழியாக [[சித்தோர்கார்|சித்தோர்கருக்கு]] அருகிலுள்ள மத்யமிகா என்ற நகரத்திற்கு சென்றது.[[ஆரவல்லி மலைத்தொடர்|ஆரவல்லிக்கு]] தெற்கே, சாலை [[சிந்து ஆறு|சிந்து நதியை]] அடைந்தது, அங்கு அது வடக்கு நோக்கி திரும்பியது. ரோருகாவில் (நவீன ரோடி), பாதை இரண்டாகப் பிரிந்தது: ஒரு சாலை கிழக்கு நோக்கித் திரும்பி சரசுவதி நதியைப் பின்தொடர்ந்து [[அத்தினாபுரம்]] மற்றும் [[இந்திரப்பிரஸ்தம்]] வரை சென்றது. இரண்டாவது கிளை வடக்கே தொடர்ந்தது. பிரதான கிழக்கு மேற்கு சாலையில் (வடபாதை வழியாக [[பாடலிபுத்திரம்|பாடலிபுத்திரம்,]] [[பாமியான்]]) [[புஷ்கலாவதி|புஷ்கலாவதியில்]] முடிந்தது. <ref name="1966conference">Proceedings and Transactions of the All-India Oriental Conference, 1966, p 122, ''Oriental philology''.</ref> <ref name="NationAgrawala">''India, a Nation'', 1983, p 77, Vasudeva Sharana Agrawala.</ref> <ref>''Trade and Trade Routes in Ancient India'', 1977, pp vii, 94 Dr Moti Chandra.</ref> <ref name="EncycIndica">Trade routes; ''Encyclopaedia Indica: India, Pakistan, Bangladesh''., 1999, p 537, Shyam Singh Shashi – History).</ref> <ref name="BCLaw">''B.C. Law Volume'', 1945, p 218, Indian Research Institute, Devadatta Ramakrishna Bhandarkar, Indian Research Institute – Dr B. C. Law.</ref> |
||
புஷ்கலாவதியிலிருந்து, காம்போஜம்-துவாரகை மற்றும் வடபாதை வழிகள் [[காபூல்]] மற்றும் [[பாமியான்|பாமியன்]] வழியாக [[பாக்திரியா|பாக்திரியாவுக்கு]] ஒன்றாக சென்றன |
புஷ்கலாவதியிலிருந்து, காம்போஜம்-துவாரகை மற்றும் வடபாதை வழிகள் [[காபூல்]] மற்றும் [[பாமியான்|பாமியன்]] வழியாக [[பாக்திரியா|பாக்திரியாவுக்கு]] ஒன்றாக சென்றன. பாக்திரியாவில், [[பாமிர் மலைகள்]] மற்றும் படாக்சன் வழியாகச் செல்ல சாலை கிழக்கு நோக்கி திரும்பியது. இறுதியாக [[பட்டுப் பாதை|பட்டுப் பாதையுடன்]] [[சீனா|சீனாவுடன்]] இணைந்தது. <ref name="1966conference">Proceedings and Transactions of the All-India Oriental Conference, 1966, p 122, ''Oriental philology''.</ref> <ref name="EncycIndica">Trade routes; ''Encyclopaedia Indica: India, Pakistan, Bangladesh''., 1999, p 537, Shyam Singh Shashi – History).</ref> <ref name="BCLaw">''B.C. Law Volume'', 1945, p 218, Indian Research Institute, Devadatta Ramakrishna Bhandarkar, Indian Research Institute – Dr B. C. Law.</ref> <ref name="PuranasAgrawala">''The Puranas'', Vol V, No 2, July 1963; India, a Nation, 1983, p 76, Dr Vasudeva Sharana Agrawala.</ref> |
||
== நில வர்த்தகம் == |
== நில வர்த்தகம் == |
||
வரலாற்றுப் பதிவு மற்றும் தொல்பொருள் சான்றுகள் இரண்டும் வடமேற்கில் உள்ள பண்டைய இராச்சியங்கள் ( [[காந்தாரதேசம்| |
வரலாற்றுப் பதிவு மற்றும் தொல்பொருள் சான்றுகள் இரண்டும் வடமேற்கில் உள்ள பண்டைய இராச்சியங்கள் ( [[காந்தாரதேசம்|காந்தாரதேசம்]] மற்றும் [[காம்போஜர்கள்|கம்போஜம்]] ) பண்டைய காலங்களிலிருந்து மேற்கு இந்திய இராச்சியங்களுடன் ([[ஆனர்த்த நாடு|ஆனர்த்தம்]] மற்றும் [[சௌராட்டிர நாடு|சௌராட்டிரம்]] ) பொருளாதார மற்றும் அரசியல் உறவைக் கொண்டிருந்தன என்பதைக் காட்டுகின்றன. இந்த வணிக உறவு கம்போஜர்கள் மற்றும் சௌராட்டிரர்கள் இருவரும் இதேபோன்ற சமூக அரசியல் நிறுவனங்களை ஏற்றுக்கொள்ள வழிவகுத்ததாக தெரிகிறது. <ref name="1966conference">Proceedings and Transactions of the All-India Oriental Conference, 1966, p 122, ''Oriental philology''.</ref> <ref name="EncycIndica">Trade routes; ''Encyclopaedia Indica: India, Pakistan, Bangladesh''., 1999, p 537, Shyam Singh Shashi – History).</ref> <ref name="BCLaw">''B.C. Law Volume'', 1945, p 218, Indian Research Institute, Devadatta Ramakrishna Bhandarkar, Indian Research Institute – Dr B. C. Law.</ref> |
||
=== வரலாற்று பதிவுகள் === |
=== வரலாற்று பதிவுகள் === |
||
இந்து மற்றும் பௌத்த நூல்களில் உள்ள குறிப்புகள் பண்டைய கம்போஜர்களின் வர்த்தக நடவடிக்கைகளை மற்ற நாடுகளுடன் குறிப்பிடுகின்றன: |
இந்து மற்றும் பௌத்த நூல்களில் உள்ள குறிப்புகள் பண்டைய கம்போஜர்களின் வர்த்தக நடவடிக்கைகளை மற்ற நாடுகளுடன் குறிப்பிடுகின்றன: |
||
* பெட்டாவத்து என்று அழைக்கப்படும் [[பாளி| |
* பெட்டாவத்து என்று அழைக்கப்படும் [[பாளி|பாளி]] வேலையில் இது குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது. அதில் வர்த்தகர்கள் துவாராவதி முதல் கம்போஜம் வரை பொருட்கள் ஏற்றப்பட்ட வாகனங்களுடன் வணிகர்களுடன் சென்றதாகக் கூறப்படுகிறது. <ref name="Petavatthu p. 32">Petavatthu, Pali Text Society edition p. 32: ''Yassa atthāya gacchāma, kambojaṃ dhanahārakā; ... Yānaṃ āropayitvāna, khippaṃ gacchāma dvārakan-ti''.</ref> |
||
* பொ.ச.மு. 4 ஆம் நூற்றாண்டுக்கும் கி.பி 4 ஆம் நூற்றாண்டுக்கும் இடையில் எழுதப்பட்ட கட்டுரையான [[சாணக்கியர்|சாணக்கியரின்]] [[அர்த்தசாஸ்திரம்]], கம்போஜம் மற்றும் சௌராட்டிர இராச்சியங்களை ஒரே ஒரு நிறுவனமாக வகைப்படுத்துகிறது. ஏனெனில் இரு குடியரசுகளிலும் ஒரே மாதிரியான அரசியல்-பொருளாதார நிறுவனங்கள் இருந்தன. உரை போர், கால்நடை சார்ந்த விவசாயம் மற்றும் வர்த்தகம் பற்றி குறிப்பாக குறிப்பிடுகிறது. <ref>Kamboja. Sauraastra.ksatriya.shreny.adayo ''vartta.shastra.upajivinah'' || 11.1.04 || .</ref> 6 ஆம் நூற்றாண்டின் என்சைக்ளோபீடியா <ref>Panchala Kalinga Shurasenah Kamboja Udra Kirata ''shastra varttah'' || 5.35ab ||.</ref> மற்றும் காம்போஜர்களின் செல்வத்தைப் பற்றி குறிப்பாகக் குறிப்பிடும் முக்கிய காவியமான [[மகாபாரதம்|மகாபாரதம்,]] [[வராகமிகிரர்|வராகமிகிரரின்]] பிரகத் சம்கிதா |
* பொ.ச.மு. 4 ஆம் நூற்றாண்டுக்கும் கி.பி 4 ஆம் நூற்றாண்டுக்கும் இடையில் எழுதப்பட்ட கட்டுரையான [[சாணக்கியர்|சாணக்கியரின்]] [[அர்த்தசாஸ்திரம்]], கம்போஜம் மற்றும் சௌராட்டிர இராச்சியங்களை ஒரே ஒரு நிறுவனமாக வகைப்படுத்துகிறது. ஏனெனில் இரு குடியரசுகளிலும் ஒரே மாதிரியான அரசியல்-பொருளாதார நிறுவனங்கள் இருந்தன. உரை போர், கால்நடை சார்ந்த விவசாயம் மற்றும் வர்த்தகம் பற்றி குறிப்பாக குறிப்பிடுகிறது. <ref>Kamboja. Sauraastra.ksatriya.shreny.adayo ''vartta.shastra.upajivinah'' || 11.1.04 || .</ref> 6 ஆம் நூற்றாண்டின் என்சைக்ளோபீடியா <ref>Panchala Kalinga Shurasenah Kamboja Udra Kirata ''shastra varttah'' || 5.35ab ||.</ref> மற்றும் காம்போஜர்களின் செல்வத்தைப் பற்றி குறிப்பாகக் குறிப்பிடும் முக்கிய காவியமான [[மகாபாரதம்|மகாபாரதம்,]] [[வராகமிகிரர்|வராகமிகிரரின்]] பிரகத் சம்கிதா ஆகியவற்றுடன் இந்த விளக்கம் காணப்பட்டுள்ளது. <ref>Kambojah.................''yama vaishravan.opamah''...|| MBH 7.23.42 || i.e the Kambojas ferocious like [[Yama (Hinduism)|Yama]], the god of death (''in war''), and rich like [[Kubera]], the god of wealth, ''in material wealth''.</ref> |
||
=== தொல்பொருள் சான்றுகள் === |
=== தொல்பொருள் சான்றுகள் === |
||
ஆப்கானித்தானில், பாமியான், [[தக்சசீலா| |
ஆப்கானித்தானில், பாமியான், [[தக்சசீலா|தக்சசீலம்]] மற்றும் [[பாக்ராம்]] ஆகிய இடங்களில் அகழ்வாராய்ச்சிகளில் கண்டுபிடிக்கப்பட்ட ஏராளமான விலைமதிப்பற்ற பொருள்கள், பிராந்தியத்திற்கும் பண்டைய [[போனீசியா]] மற்றும் மேற்கில் [[உரோம்|உரோம்]] மற்றும் தெற்கே [[இலங்கை|இலங்கைக்கும்]] இடையிலான நெருங்கிய வர்த்தக உறவுக்கு சான்றுகளைக் கொண்டுள்ளன. |
||
குசராத்தில் தொல்பொருள் அகழ்வாராய்ச்சிகள் பண்டைய துறைமுகங்களையும் கண்டறிந்துள்ளதால், கம்போஜம்-துவாரகை பாதை கிழக்கு மற்றும் மேற்கில் பயணம் செய்வதற்கு முன்னர் கடலை அடைந்த வர்த்தக பொருட்களுக்கான பாதையாக பார்க்கப்படுகிறது. <ref name="PortsDasgupta">''Ancient Ports of Gujarat'', A.R. Dasgupta, Deputy Director, SIIPA, SAC, Ahmedabad, M. H. Raval Ex. Director, Directorate of Archaeology, Ahmedabad.</ref> |
குசராத்தில் தொல்பொருள் அகழ்வாராய்ச்சிகள் பண்டைய துறைமுகங்களையும் கண்டறிந்துள்ளதால், கம்போஜம்-துவாரகை பாதை கிழக்கு மற்றும் மேற்கில் பயணம் செய்வதற்கு முன்னர் கடலை அடைந்த வர்த்தக பொருட்களுக்கான பாதையாக பார்க்கப்படுகிறது. <ref name="PortsDasgupta">''Ancient Ports of Gujarat'', A.R. Dasgupta, Deputy Director, SIIPA, SAC, Ahmedabad, M. H. Raval Ex. Director, Directorate of Archaeology, Ahmedabad.</ref> |
||
| வரிசை 27: | வரிசை 27: | ||
== குறிப்புகள் == |
== குறிப்புகள் == |
||
{{Reflist}} |
|||
== வெளி இணைப்புகள் == |
== வெளி இணைப்புகள் == |
||
09:48, 24 மே 2020 இல் நிலவும் திருத்தம்
துவாரகா-கம்போஜா பாதை (Dvārakā–Kamboja) என்பது ஒரு பழங்கால நில வர்த்தக பாதையாகும். இது பழங்காலத்திலும் ஆரம்பகால இடைக்காலத்திலும் பட்டு சாலையின் ஒரு முக்கிய கிளையாக இருந்தது. இதைப்பற்றிய குறிப்புகள் பௌத்த, இந்து மற்றும் சமண படைப்புகளில் குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது. இது இன்றைய ஆப்கானித்தான் மற்றும் தஜிகிஸ்தானில் உள்ள கம்போஜ இராச்சியத்தை பாக்கித்தான் வழியாக துவாரகை ( துவாராவதி ) மற்றும் குசராத்து, இந்தியாவின் பிற முக்கிய துறைமுகங்களுடன் இணைத்தது. ஆப்கானித்தான் மற்றும் சீனாவிலிருந்து பொருட்களை கடல் வழியாக தென்னிந்தியா, இலங்கை, மத்திய கிழக்கு மற்றும் பண்டைய கிரேக்கம் மற்றும் ரோம் போன்ற நாடுகலுக்கு ஏற்றுமதி செய்ய அனுமதித்தது. இந்தச் சாலை வடமேற்கு நாடுகளுடன் இந்தியாவை இணைக்கும் இரண்டாவது மிக முக்கியமான பண்டைய வணிகப் பாதையாகும்.
பாதை
கம்போஜம்-துவாரகை வர்த்தக பாதை துவாரகை துறைமுகத்தில் தொடங்கியது. இது ஆனர்த்த நாட்டின் பகுதி வழியாக சித்தோர்கருக்கு அருகிலுள்ள மத்யமிகா என்ற நகரத்திற்கு சென்றது.ஆரவல்லிக்கு தெற்கே, சாலை சிந்து நதியை அடைந்தது, அங்கு அது வடக்கு நோக்கி திரும்பியது. ரோருகாவில் (நவீன ரோடி), பாதை இரண்டாகப் பிரிந்தது: ஒரு சாலை கிழக்கு நோக்கித் திரும்பி சரசுவதி நதியைப் பின்தொடர்ந்து அத்தினாபுரம் மற்றும் இந்திரப்பிரஸ்தம் வரை சென்றது. இரண்டாவது கிளை வடக்கே தொடர்ந்தது. பிரதான கிழக்கு மேற்கு சாலையில் (வடபாதை வழியாக பாடலிபுத்திரம், பாமியான்) புஷ்கலாவதியில் முடிந்தது. [1] [2] [3] [4] [5]
புஷ்கலாவதியிலிருந்து, காம்போஜம்-துவாரகை மற்றும் வடபாதை வழிகள் காபூல் மற்றும் பாமியன் வழியாக பாக்திரியாவுக்கு ஒன்றாக சென்றன. பாக்திரியாவில், பாமிர் மலைகள் மற்றும் படாக்சன் வழியாகச் செல்ல சாலை கிழக்கு நோக்கி திரும்பியது. இறுதியாக பட்டுப் பாதையுடன் சீனாவுடன் இணைந்தது. [1] [4] [5] [6]
நில வர்த்தகம்
வரலாற்றுப் பதிவு மற்றும் தொல்பொருள் சான்றுகள் இரண்டும் வடமேற்கில் உள்ள பண்டைய இராச்சியங்கள் ( காந்தாரதேசம் மற்றும் கம்போஜம் ) பண்டைய காலங்களிலிருந்து மேற்கு இந்திய இராச்சியங்களுடன் (ஆனர்த்தம் மற்றும் சௌராட்டிரம் ) பொருளாதார மற்றும் அரசியல் உறவைக் கொண்டிருந்தன என்பதைக் காட்டுகின்றன. இந்த வணிக உறவு கம்போஜர்கள் மற்றும் சௌராட்டிரர்கள் இருவரும் இதேபோன்ற சமூக அரசியல் நிறுவனங்களை ஏற்றுக்கொள்ள வழிவகுத்ததாக தெரிகிறது. [1] [4] [5]
வரலாற்று பதிவுகள்
இந்து மற்றும் பௌத்த நூல்களில் உள்ள குறிப்புகள் பண்டைய கம்போஜர்களின் வர்த்தக நடவடிக்கைகளை மற்ற நாடுகளுடன் குறிப்பிடுகின்றன:
- பெட்டாவத்து என்று அழைக்கப்படும் பாளி வேலையில் இது குறிப்பிடப்பட்டுள்ளது. அதில் வர்த்தகர்கள் துவாராவதி முதல் கம்போஜம் வரை பொருட்கள் ஏற்றப்பட்ட வாகனங்களுடன் வணிகர்களுடன் சென்றதாகக் கூறப்படுகிறது. [7]
- பொ.ச.மு. 4 ஆம் நூற்றாண்டுக்கும் கி.பி 4 ஆம் நூற்றாண்டுக்கும் இடையில் எழுதப்பட்ட கட்டுரையான சாணக்கியரின் அர்த்தசாஸ்திரம், கம்போஜம் மற்றும் சௌராட்டிர இராச்சியங்களை ஒரே ஒரு நிறுவனமாக வகைப்படுத்துகிறது. ஏனெனில் இரு குடியரசுகளிலும் ஒரே மாதிரியான அரசியல்-பொருளாதார நிறுவனங்கள் இருந்தன. உரை போர், கால்நடை சார்ந்த விவசாயம் மற்றும் வர்த்தகம் பற்றி குறிப்பாக குறிப்பிடுகிறது. [8] 6 ஆம் நூற்றாண்டின் என்சைக்ளோபீடியா [9] மற்றும் காம்போஜர்களின் செல்வத்தைப் பற்றி குறிப்பாகக் குறிப்பிடும் முக்கிய காவியமான மகாபாரதம், வராகமிகிரரின் பிரகத் சம்கிதா ஆகியவற்றுடன் இந்த விளக்கம் காணப்பட்டுள்ளது. [10]
தொல்பொருள் சான்றுகள்
ஆப்கானித்தானில், பாமியான், தக்சசீலம் மற்றும் பாக்ராம் ஆகிய இடங்களில் அகழ்வாராய்ச்சிகளில் கண்டுபிடிக்கப்பட்ட ஏராளமான விலைமதிப்பற்ற பொருள்கள், பிராந்தியத்திற்கும் பண்டைய போனீசியா மற்றும் மேற்கில் உரோம் மற்றும் தெற்கே இலங்கைக்கும் இடையிலான நெருங்கிய வர்த்தக உறவுக்கு சான்றுகளைக் கொண்டுள்ளன.
குசராத்தில் தொல்பொருள் அகழ்வாராய்ச்சிகள் பண்டைய துறைமுகங்களையும் கண்டறிந்துள்ளதால், கம்போஜம்-துவாரகை பாதை கிழக்கு மற்றும் மேற்கில் பயணம் செய்வதற்கு முன்னர் கடலை அடைந்த வர்த்தக பொருட்களுக்கான பாதையாக பார்க்கப்படுகிறது. [11]
துறைமுகம் மற்றும் சர்வதேச வர்த்தகம்
கம்போஜம்-துவாரகை பாதையின் முனையத்தில் உள்ள துவாரகை துறைமுகத்திலிருந்து, வர்த்தகர்கள் கடல் வர்த்தக வழிகளுடன் இணைந்தவர்கள், ரோம் வரை மேற்கிலும், கிழக்கே கம்போடியா வரையிலும் பொருட்களை பரிமாறிக் கொண்டனர். துவாரகையில் அனுப்பப்பட்ட பொருட்கள் கிரீஸ், எகிப்து, அரேபிய தீபகற்பம், தென்னிந்தியா, இலங்கை, மியான்மர், சுவன்னாபம் நிலம் (அதன் இருப்பிடம் இன்னும் தீர்மானிக்கப்படவில்லை) மற்றும் இந்தோசீனிய தீபகற்பம் ஆகிய பகுதிகளையும் அடைந்தது.
குறிப்புகள்
- ↑ 1.0 1.1 1.2 Proceedings and Transactions of the All-India Oriental Conference, 1966, p 122, Oriental philology.
- ↑ India, a Nation, 1983, p 77, Vasudeva Sharana Agrawala.
- ↑ Trade and Trade Routes in Ancient India, 1977, pp vii, 94 Dr Moti Chandra.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Trade routes; Encyclopaedia Indica: India, Pakistan, Bangladesh., 1999, p 537, Shyam Singh Shashi – History).
- ↑ 5.0 5.1 5.2 B.C. Law Volume, 1945, p 218, Indian Research Institute, Devadatta Ramakrishna Bhandarkar, Indian Research Institute – Dr B. C. Law.
- ↑ The Puranas, Vol V, No 2, July 1963; India, a Nation, 1983, p 76, Dr Vasudeva Sharana Agrawala.
- ↑ Petavatthu, Pali Text Society edition p. 32: Yassa atthāya gacchāma, kambojaṃ dhanahārakā; ... Yānaṃ āropayitvāna, khippaṃ gacchāma dvārakan-ti.
- ↑ Kamboja. Sauraastra.ksatriya.shreny.adayo vartta.shastra.upajivinah || 11.1.04 || .
- ↑ Panchala Kalinga Shurasenah Kamboja Udra Kirata shastra varttah || 5.35ab ||.
- ↑ Kambojah.................yama vaishravan.opamah...|| MBH 7.23.42 || i.e the Kambojas ferocious like Yama, the god of death (in war), and rich like Kubera, the god of wealth, in material wealth.
- ↑ Ancient Ports of Gujarat, A.R. Dasgupta, Deputy Director, SIIPA, SAC, Ahmedabad, M. H. Raval Ex. Director, Directorate of Archaeology, Ahmedabad.