எகிப்தியவியல்
| எகிப்திய அரசமரபுகள் மற்றும் ஆட்சிக் காலம் |
|---|
|
அனைத்து ஆண்டுகள் கிமு |
எகிப்தியவியல் என்பது கிமு 5,000 முதல் கிபி 4-ஆம் நூற்றாண்டு வரையிலான பண்டைய எகிப்தின் பண்பாடு, மொழி, கலை, இலக்கியம், சமயம், கடவுள்கள், கட்டிடக் கலை, தொல்பொருட்கள் மற்றும் வரலாறு பற்றி ஆய்வு செய்வதாகும்.[1]
வரலாறு[தொகு]
முதல் ஆய்வாளர்[தொகு]
பண்டைய எகிப்தை ஆய்வு செய்தவர்களில் முதலாமவர் நான்காம் தூத்மோஸ் ஆவார். இவர் எகிப்தின் புது இராச்சியத்தை கிமு 1401 முதல் கிமு 1391 முடிய ஆண்ட பதினெட்டாம் வம்ச பார்வோன் ஆவார். இவர் கண்ட கனவால் தூண்டப்பட்டு, கீசாவின் பெரிய ஸ்பிங்ஸ்களின் கால்களுக்கிடையே சிற்பங்கள் பொறித்த கனவு கற்பலகை எனும் கல்வெட்டை நிறுவினார்.
எகிப்தின் பத்தொன்பதாம் வம்சத்தின் மூன்றாம் பார்வோனான இரண்டாம் ராமேசசின் நான்காம் மகன் இளவரசர் கெய்ம்வெசெட், பிரமிடுகள் உள்ளிட்ட வரலாற்று கட்டிடங்கள், கல்லறைகள் மற்றும் கோயில்களை அடையாளம் கண்டு மீட்டெடுப்பதில் புகழ் பெற்றவர் ஆவார்.[2]
எகிப்தின் பதினெட்டாம் வம்சம் மற்றும் பத்தொன்பதாம் வம்ச ஆட்சியாளர்கள், முதல் வம்ச ஆட்சியாளர்கள் முதல் 19-ஆம் வம்சம் வரையான ஆட்சியாளர்களைக் குறித்த விவரங்களை தடித்த பாபிரஸ் காகிதங்களில் பட்டியலாக எழுதி வைத்தனர். அவைகளில் முக்கியமானது துரின் மன்னர்கள் பட்டியல், சக்காரா மன்னர்கள் பட்டியல், அபிதோஸ் மன்னர்கள் பட்டியல், கர்னாக் மன்னர்கள் பட்டியல், பலெர்மோ மன்னர்கள் பட்டியல் மற்றும் மெடிநெத் அபு மன்னர்கள் பட்டியல் ஆகும்.
கிரேக்க-உரோமானியர்கள் காலம்[தொகு]
கிமு 3-ஆம் நூற்றாண்டின் பண்டைய எகிப்தை ஆண்ட கிரேக்க தாலமி வம்சத்தின் தாலமி சோத்தர் மற்றும் இரண்டாம் தாலமி ஆட்சிக் காலத்தில், எகிப்தின் தலைமைப் பூசாரியான மானெடோவின் இழந்த படைப்புகளில் சிலவற்றை பண்டைய கிரேக்க வரலாற்று ஆசிரியர்களான ஹெரோடோடஸ், ஸ்ட்ராபோ, டியோடோரஸ் மற்றும் சிக்குலஸ் மீட்டெடுத்தனர். கிரேக்க தாலமி வம்சத்தினர் எகிப்திய பாணியில் புதிய கோயில்களையும், கல்லறைகளையும் கட்டினர். ரோமானியர்கள் எகிப்தில் கட்டிட மறுசீரமைப்பு பணிகளை மேற்கொண்டனர்.
இடைக்காலம்[தொகு]
இடைக்காலாத்தில் புனித பூமிக்கு யாத்திரை மேற்கொள்ளும் பயணிகள், கெய்ரோ மற்றும் அதன் சுற்றுப்புறங்கள், முகமது நபியின் குடும்பத்தினர் தப்பி ஓடியதாகக் கருதப்பட்ட இடங்கள் மற்றும் பெரிய பிரமிடுகளில் தானியங்களை சேமிக்க எபிரேயர்களால் பயன்படுத்தப்பட்ட இடங்களை கண்டு செல்வர்.[3]
13-ஆம் நூற்றாண்டில் கெய்ரோவின் அல்-அசார் பல்கலைக்கழகத்தின் ஆசிரியரான அப்துல் லத்தீப் அல்-பாக்தாதி பண்டைய எகிப்திய நினைவுச்சின்னங்களைப் பற்றிய விரிவான விளக்கங்களை எழுதினார். இதேபோல், 15-ஆம் நூற்றாண்டின் எகிப்திய வரலாற்றாசிரியர் அல்-மக்ரிசி எகிப்திய தொல்பொருட்களைப் பற்றிய விரிவான விவரங்களை எழுதினார்.[4] [5]
ஐரோப்பிய ஆய்வாளர்கள்[தொகு]
பண்டைய எகிப்தின் ஐரோப்பிய ஆய்வு மற்றும் பயண எழுத்துக்கள் கிபி 13-ஆம் நூற்றாண்டில் தொடங்கியது. இவ்வகையில் கிளாட் சிக்கார்ட், பெனாய்ட் டி மெயில்லெட், ஃபிரடெரிக் லூயிஸ் நோர்டன் மற்றும் ரிச்சர்ட் போக்கோக் போன்றவர்கள் அறிவியல் பூர்வமாக ஆய்வு செய்தனர். கிபி 17-ஆம் நூற்றாண்டின் முற்பகுதியில், ஜான் கிரீவ்ஸ் என்ப்வர் பிரமிடுகளை அளந்தார், ரோமில் டொமிட்டியனில் உள்ள உடைந்த கல்தூபியை ஆய்வு செய்தார். [6] கிபி 1646-ஆம் ஆண்டில் பிரமிடுவின் விளக்கப்படத்தை வெளியிட்டார். அதே நேரத்தில் யேசு சபையைச் சேர்ந்த அறிவியலாளரும், பாதிரியமருமான அதானசியஸ் கிர்ச்சர் என்பவர் எகிப்திய ஓவிய மொழியின் ஒலிப்பு முக்கியத்துவத்தை முதன்முதலில் சுட்டிக்காட்டினார். மேலும் இவர் பண்டைய எகிப்தியர்களின் துவக்க மொழி கோப்டிக் மொழி என நிரூபித்தார்.[7]
எகிப்தியலின் நவீன வரலாறு 18-ஆம் நூற்றாண்டின் பிற்பகுதியில், நெப்போலியன் போனபார்ட்ட்டால் எகிப்து மீதான படையெடுப்பிலிருந்து தொடங்குகிறது. பண்டைய எகிப்தை ஆண்ட கிரேக்க தாலமி வம்சத்தவர்களின் கிமு 196-இல் வெளியிடப்பட்ட எகிப்திய பட எழுத்துகள் மற்றும் கிரேக்க எழுத்துகள் கொண்ட சாசனமான ரொசெட்டா கல் கிபி 1799-ஆம் ஆண்டில், எகிப்தின் மத்தியதரைக் கடற்கரைத் துறைமுகமான ரொசெட்டாவில், பிரெஞ்சுக்காரரால் கண்டுபிடிக்கப்பட்டது. இது 1822 ஆம் ஆண்டில் ஜேன்-பிராங்கோயிஸ் சம்போலியன் (Jean-François Champollion) என்பவரால் வாசித்து மொழிபெயர்க்கப்பட்டது.[8] பண்டைய எகிப்தின் பல அம்சங்களைப் பற்றிய ஆய்வு 1800-ஆம் ஆண்டில் மாமொயர்ஸ் சுர் எல்ஜிப்ட்டின் வெளியீடு மற்றும் 1809 & 1829 ஆண்டுகளுக்கு இடையில் விரிவான விளக்கம் அறிவியல் சார்ந்ததாக மாறியது. விலங்கினங்கள் மற்றும் வரலாறு, பண்டைய எகிப்திய தொல்பொருட்கள் முதன்முறையாக ஐரோப்பியர்களுக்கு கிடைக்கச் செய்தன. ஆங்கிலேயர்கள் எகிப்தை பிரெஞ்சுக்காரர்களிடமிருந்து கைப்பற்றி 1801-ஆம் ஆண்டில் ரொசெட்டா கல்லைப் பெற்றனர், இதன் கிரேக்க எழுத்து 1803-ஆம் ஆண்டில் மொழிபெயர்க்கப்பட்டது.[9] எகிப்திய எழுத்து பற்றிய அறிவு அதிகரித்து வந்ததால், பண்டைய எகிப்திய ஆய்வுக் கல்வி தொடர முடிந்தது. சாம்பொலியன், தாமஸ் யங் மற்றும் இப்போலிட்டோ ரோசெல்லினி ஆகியோர் பரந்த பாராட்டுகளைப் பெற்ற முதல் எகிப்தியலாளர்கள் ஆவர். ஜேர்மன் கார்ல் ரிச்சர்ட் லெப்சியஸ் எகிப்திய ஆய்வில் பங்கேற்று, பல தளங்களை வரைபடம் தயாரித்தல், அகழ்வாராய்ச்சி மற்றும் பதிவு செய்தார.[10]
ஆங்கிலேய எகிப்தியலாளர் பிளின்டர்ஸ் பெட்ரி (1853-1942) களப் பாதுகாப்பு, தொல் பொருட்களைப் பதிவு செய்தல் மற்றும் அகழ்வாராய்ச்சி ஆகியவற்றின் தொல்பொருள் நுட்பங்களை அறிமுகப்படுத்தினார். ஹாரியட் மார்டினோ மற்றும் புளோரன்ஸ் நைட்டிங்கேல் போன்ற பெண்கள் எகிப்துக்கு பயணம் செய்தனர். அவர்களின் பயணங்களின் இடது கணக்குகள் இரண்டும் சமீபத்திய ஐரோப்பிய எகிப்தியலுடன் கற்றறிந்த பழக்கத்தை வெளிப்படுத்தின. ஹோவர்ட் கார்டரின் 1922-ஆம் ஆண்டு 18 வது வம்ச மன்னர் துட்டன்காமனின் கல்லறையை கண்டுபிடித்தது, எகிப்திய நினைவுச் சின்னங்கள் பற்றிய பெரிய புரிதலையும், புலத்திற்கு பரந்த பாராட்டையும் அளித்தது.
தற்போது எகிப்தியலாளர்கள் தங்கள் பணிகளை நடத்துவதற்கான அகழ்வாராய்ச்சி அனுமதிகளை எகிப்து நாட்டின் பழங்காலத்துறை அமைச்சகம் [11] கட்டுப்படுத்துகிறது.[11] தற்போது எகிப்தியவியலாளர்கள் புவி இயற்பியல் முறைகள் மற்றும் நவீன உணர்திறன் தொழில் நுட்பக் கருவிகள் பயன்படுத்தலாம். ஜூலை 2019-இல், பழங்கால கருங்கல் நெடுவரிசைகள் மற்றும் ஒரு சிறிய கிரேக்க கோயில், புதையல் நிறைந்த கப்பல்கள், இரண்டாம் தாலமி ஆட்சியின் வெண்கல நாணயங்கள், கிமு மூன்றாம் மற்றும் நான்காம் நூற்றாண்டுகளுக்கு முந்தைய மட்பாண்டங்கள் மூழ்கிய ஹெராக்லியனில் காணப்பட்டன. நீருக்கடியில் தொல்பொருள் ஆய்வாளர் ஃபிராங்க் கோடியோ தலைமையிலான எகிப்திய மற்றும் ஐரோப்பிய நீர்மூழ்கி வீரர்கள் இந்த அகழாய்வுகளைக் மேற்கொண்டனர். எகிப்தின் வடக்கு கடற்கரையிலிருந்த நகரின் முக்கியக் கோவிலின் இடிபாடுகளையும் அவர்கள் கண்டுபிடித்தனர்.[12][13][14][15]
அல்-அஹ்ரமின் கூற்றுப்படி, சனவரி 2019-இல் மொஸ்டபா வஜீரி தலைமையிலான தொல்பொருள் ஆராய்ச்சியாளர்கள் கோம் அல்-கெல்கான் பகுதியில் இரண்டாவது இடைநிலைக் காலத்திற்கு முந்தைய 20 கல்லறைகளின் தொகுப்பை வெளிப்படுத்தினர். கல்லறைகளில் விலங்குகள், தாயத்துக்கள் மற்றும் பிற நினைவுச்சின்னங்களின் எச்சங்கள், வட்டமான மற்றும் ஓவல் பானைகளில் செதுக்கப்பட்டவைகள், பிளின்ட் கத்திகள், உடைந்த மற்றும் எரிந்த மட்பாண்டங்கள், மண்டை ஓடுகள் மற்றும் எலும்புக்கூடுகள் இருந்தன. மேலும் அவை நன்கு பாதுகாக்கப்படவில்லை. .[16][17]
மே 2020-இல், எஸ்தர் போன்ஸ் எழுதிய எகிப்திய-ஸ்பானிஷ் தொல்பொருள் பணித் தலைவர் பண்டைய ஆக்ஸிரைஞ்சஸின் இடத்தில் 26 வது வம்சத்தினரின் ஒரு தனித்துவமான கல்லறையை கண்டுபிடித்தார். தொல்பொருள் ஆராய்ச்சியாளர்கள் கல்லறை கற்கள், வெண்கல நாணயங்கள், சிறிய சிலுவை போன்ற தாயத்துகள் மற்றும் களிமண் முத்திரைகள் எட்டு ரோமானிய கால கல்லறைகளுக்குள் குவிமாடம் மற்றும் குறிக்கப்படாத கூரைகளைக் கொண்டிருந்தனர். [18][19]
எகிப்தியவியல் கல்வி[தொகு]
பிரான்சில் இம்மானுவேல் டி ரூஜ், இங்கிலாந்தில் சாமுவேல் பிர்ச் மற்றும் ஜெர்மனியில் ஹென்ரிச் ப்ருஷ்ச் ஆகியோரின் ஆராய்ச்சி மூலம் எகிப்தியவியல் ஒரு கல்வித் துறையாக நிறுவப்பட்டது. 1880-ஆம் ஆண்டில், மற்றொரு பிரித்தானிய எகிப்தியவியல் அறிஞரான பிளிண்டர்ஸ் பெட்ரி, கட்டுப்படுத்தப்பட்ட மற்றும் அறிவியல் பூர்வமாக பதிவு செய்யப்பட்ட அகழ்வாராய்ச்சிகள் மூலம் தொல்பொருள் துறையில் புரட்சியை ஏற்படுத்தினார். எகிப்தியப் பண்பாடு கிமு 4500 ஆண்டுகளுக்கு முற்பட்டது என்று பெட்ரியின் பணி தீர்மானித்தார். 1882-இல் நிறுவப்பட்ட பிரித்தானிய எகிப்தியவியல் ஆய்வு நிதி நிறுவனம் மற்றும் பிற எகிப்தியலாளர்கள் பெட்ரியின் முறைகளை ஊக்குவித்தனர். மற்ற அறிஞர்கள் ஒரு எகிப்திய பட எழுத்து அகராதியை உருவாக்குவது, ஒரு டெமோடிக் அகராதியை உருவாக்குவது மற்றும் பண்டைய எகிப்திய வரலாற்றின் ஒரு வடிவமைப்பை நிறுவுவதில் பணியாற்றினர்.
ஐக்கிய அமெரிக்க நாட்டின் சிகாகோ பல்கலைக்கழகத்தில் ஓரியண்டல் இன்ஸ்டிடியூட் நிறுவப்பட்டதும், ஜேம்ஸ் ஹென்றி எகிப்து மற்றும் நுபியாவிற்கும் பயணம் செய்ததும் எகிப்தியவியலை முறையான ஆய்வுத் துறையாக நிறுவியது. 1924-ஆம் ஆண்டில் எகிப்திய நினைவுச்சின்னங்களின் துல்லியமான நகல்களை உருவாக்கி வெளியிட எபிகிராஃபிக் கணக்கெடுப்பையும் தொடங்கின. 19-ஆம் நூற்றாண்டின் பிற்பகுதியிலும், 20-ஆம் நூற்றாண்டின் முற்பகுதியிலும், மெட்ரோபொலிட்டன் கலை அருங்காட்சியகம்; பென்சில்வேனியா பல்கலைக்கழகம்; பாஸ்டன், நுண்கலை அருங்காட்சியகம்; புரூக்ளின் இன்ஸ்டிடியூட் ஆஃப் ஃபைன் ஆர்ட்ஸ்; மற்றும் நியூயார்க் பல்கலைக்கழகத்தின் நுண்கலை நிறுவனம் அமெரிக்க சேகரிப்புகளை விரிவுபடுத்தி எகிப்தில் அகழ்வாராய்ச்சிகளை நடத்தியது.
சில பல்கலைக்கழகங்கள் மற்றும் கல்லூரிகள் எகிப்தியவியலில் பட்டங்களை வழங்குகின்றன. அமெரிக்காவில், சிகாகோ பல்கலைக்கழகம், பிரவுன் பல்கலைக்கழகம், நியூயார்க் பல்கலைக்கழகம், யேல் பல்கலைக்கழகம் மற்றும் இந்தியானா பல்கலைக்கழகம், ப்ளூமிங்டன் ஆகியவை இதில் அடங்கும். ஐக்கிய இராச்சியத்தின் ஆக்ஸ்போர்டு பல்கலைக்கழகம், கேம்பிரிட்ஜ் பல்கலைக்கழகம், ஸ்வான்சீ பல்கலைக்கழகம், லிவர்பூல் பல்கலைக்கழகம், மான்செஸ்டர் பல்கலைக்கழகம் மற்றும் இலண்டன் பல்கலைக்கழகம் ஆகியவற்றில் எகிப்தியவியல் பாடத்திட்டங்களும் உள்ளது.[20][21] ஐரோப்பாவில் லைடன் பல்கலைக்கழகம் மட்டுமே எகிப்தியலில் ஆங்கில மொழி வழியில் பட்டப்படிப்புகளை வழங்குகிறது.
எகிப்திவியலுக்கான அமைப்புகள்[தொகு]
- பண்டைய எகிப்தின் ஆய்வுக்கான சங்கம் [22]
- கனடாவின் பண்டைய எகிப்திய தொல்பொருட்களின் ஆய்வுக்கான சங்கம் [23]
- சசெக்ஸ் எகிப்தியவியல் சொசைட்டி (இணைய வழிக் கல்வி) [24]
- எகிப்தியவியல் ஆய்வுச் சங்கம்[25]
இதனையும் காண்க[தொகு]
- பிரமிடு
- மம்மி
- இறந்தோர் நூல்
- அன்கு
- பண்டைய எகிப்தின் சமயம்
- பண்டைய எகிப்தியக் கடவுள்கள்
- பண்டைய எகிப்தியக் கட்டிடக்கலை
- பண்டைய எகிப்திய மொழி
- பண்டைய எகிப்திய நகரங்கள்
- பண்டைய எகிப்திய மன்னர்கள்
- வரலாற்றுக்கு முந்தைய எகிப்து - கிமு 6,000 - கிமு 3,150
- எகிப்தின் துவக்க கால அரச மரபுகள் - கிமு 3100 - கிமு 2686
- பழைய எகிப்து இராச்சியம் (கிமு 2686 – கிமு 2181
- எகிப்தின் முதல் இடைநிலைக் காலம் - கிமு 2181 - கிமு 2055
- எகிப்தின் மத்தியகால இராச்சியம் - கிமு 2055 – கிமு 1650
- எகிப்தின் இரண்டாம் இடைநிலைக் காலம் - கிமு 1650 - கிமு 1580
- புது எகிப்து இராச்சியம் - கிமு 1550 – 1077
- எகிப்தின் மூன்றாம் இடைநிலைக் காலம் - கிமு 1100 – கிமு 650
- பிந்தைய கால எகிப்திய இராச்சியம் - கிமு 664 - கிமு 332
- கிரேக்க தாலமி வம்சம் - கிமு 332 - கிமு 31
மேற்கோள்கள்[தொகு]
- ↑ Egyptology, study of pharaonic Egypt
- ↑ © Greg Reeder retrieved GMT23:48.3.9.2010
- ↑ Chareyron, Nicole (2005). Pilgrims to Jerusalem in the Middle Ages. New York City: Columbia University Press. பக். 127–97. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:0231132301. https://archive.org/details/pilgrimstojerusa0000char.
- ↑ El Daly, Okasha (2005). Egyptology: The Missing Millennium: Ancient Egypt in Medieval Arabic Writings. London, England: UCL Institute of Archaeology Publications. பக். 127–97. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:1-84472-063-2.
- ↑ (in en) Description of Egypt: Notes and Views in Egypt and Nubia, Made During the Years 1825, 26, 27, and 28 : Chiefly Consisting of a Series of Descriptions and Delineations of the Monuments, Scenery, &c. of Those Countries .... Cairo, Egypt: American University in Cairo Press. 2000. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:978-9774245251. https://books.google.com/books?id=jCirYN52kNsC&pg=PR12&lpg=PR12#v=onepage&q=al-Maqrizi%20wrote%20detailed%20descriptions%20on%20ancient%20Egyptian%20monuments.
- ↑ Chaney, Edward (2011). Roma Britannica: Art Patronage and Cultural Exchange in Eighteenth-Century Rome. British School at Rome. 147–70.
- ↑ Woods, Thomas (2005). How the Catholic Church Built Western Civilization. Washington DC: Regenery. பன்னாட்டுத் தரப்புத்தக எண்:0-89526-038-7. https://archive.org/details/howcatholicchurc0000wood.
- ↑ "Egyptology" (PDF). Saylor.org. பார்க்கப்பட்ட நாள் 6 March 2012.
- ↑ Foerster, Brien (2014). "Lost Ancient Technology of Egypt" (PDF). hiddenincatours.com.
- ↑ Edward Chaney (2006). "Egypt in England and America: The Cultural Memorials of Religion, Royalty and Revolution". in Ascari, Maurizio; Corrado, Adriana. Sites of Exchange: European Crossroads and Faultlines. Amsterdam, Netherlands: Rodopi, Amsterdam and New York. பக். 39–74. https://archive.org/details/sitesexchangeeur00asca.
- ↑ The Ministry of State for Antiquities பரணிடப்பட்டது 2011-09-27 at the வந்தவழி இயந்திரம் retrieved 18:55GMT 3.10.11
- ↑ Topics, Head. "Archaeologists discover a sunken ancient settlement underwater". Head Topics (in ஆங்கிலம்). பார்க்கப்பட்ட நாள் 2019-08-17.
- ↑ EDT, Katherine Hignett On 7/23/19 at 11:06 AM (2019-07-23). "Ancient Egypt: Underwater archaeologists uncover destroyed temple in the sunken city of Heracleion". Newsweek (in ஆங்கிலம்). பார்க்கப்பட்ட நாள் 2019-08-17.
{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ Santos, Edwin (2019-07-28). "Archaeologists discover a sunken ancient settlement underwater". Nosy Media (in அமெரிக்க ஆங்கிலம்). Archived from the original on 2019-08-17. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2019-08-17.
- ↑ History, Laura Geggel 2019-07-29T10:37:58Z. "Divers Find Remains of Ancient Temple in Sunken Egyptian City". livescience.com (in ஆங்கிலம்). பார்க்கப்பட்ட நாள் 2019-08-17.
{{cite web}}: CS1 maint: numeric names: authors list (link) - ↑ "3,500-Year-Old Tombs Unearthed in Egypt's Nile Delta - Archaeology Magazine". www.archaeology.org. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2020-09-11.
- ↑ "Ancient tombs and prehistoric burials found in Nile Delta - Ancient Egypt - Heritage". Ahram Online (in ஆங்கிலம்). பார்க்கப்பட்ட நாள் 2020-09-11.
- ↑ Mahmoud, Rasha (2020-05-26). "Egypt makes major archaeological discovery amid coronavirus crisis". Al-Monitor (in ஆங்கிலம்). பார்க்கப்பட்ட நாள் 2020-09-29.
- ↑ "Unique cemetery dating back to el-Sawi era discovered in Egypt amid coronavirus crisis". Zee News (in ஆங்கிலம்). 2020-05-28. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2020-09-29.
- ↑ "Where to Study Egyptology". Guardian's Egypt. பார்க்கப்பட்ட நாள் 13 November 2011.
- ↑ "Egyptology, Introduction ~ Masters in Leiden". en.mastersinleiden.nl. Archived from the original on 2017-01-18. பார்க்கப்பட்ட நாள் 2017-01-18.
- ↑ The Society for the Study of Ancient Egypt 20:53GMT.14.3.2008
- ↑ The Society for the Study of Ancient Egyptian Antiquities, Canada 20:58GMT 3.8.2008
- ↑ Sussex Egyptology Society Online retrieved GMT21:27.26.2.2006
- ↑ Egypt Exploration Society பரணிடப்பட்டது 2012-04-06 at the வந்தவழி இயந்திரம் retrieved 16:36GMT 3.10.11
